قاسم ، كدام يك از فضائل صاحب تو ( على عليه السلام ) از همه بالاتر است ؟ گفتم : هيچ يك از فضايل او از فضيلت آيه مباهله بالاتر نيست ، زيرا خداى سبحان در اين آيه نفس رسول خود صلى الله عليه و آله و سلم و نفس على عليه السلام را يكى قرار داده است . مأمون گفت :
اگر مخالف به تو بگويد : مردم ، زنان و فرزندان را در اين آيه شناخته اند و آنها فاطمه وحسن و حسين عليهم السلام اند ، و مراد از انفس هم تنها نفس رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم است ، تو چه پاسخى دارى ؟
ناگاه سياهى جلو چشمم را گرفت و فضاى ميان من و او تاريك شد و از سخن بازماندم و به هيچ دليلى راه نيافتم . مأمون به حضرت رضا عليه السلام گفت : اى ابا الحسن ، تو در اين باره چه گويى ؟ فرمود : در اين باره مطلبى هست كه گزيرى از آن وجود ندارد . مأمون گفت : آن چيست ؟ فرمود : در اين آيه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرا خواننده است و او نمى تواند خودش را فراخواند بلكه بايد ديگرى را فراخواند . پس چون در اين دعوت فرزندان و زنان معلومند و خود پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم هم نمى تواند مصداق انفس باشد ، ناگزير دعوت انفس متوجه به على بن ابى طالب عليه السلام مى گردد ، زيرا شخص ديگرى در آنجا وجود نداشته است كه بتواند مصداق انفس قرار گيرد . و اگر مطلب غير اين باشد معناى آيه باطل خواهد شد .
در اينجا سياهى از ديدگانم بر طرف شد و ديده ام روشن گشت ومأمون لختى سكوت كرد آن گاه گفت : اى ابا الحسن ، هر گاه پاسخ درست باشد اعتراضى باقى نمى ماند . [1] در اينجا بحث از آيه مباهله را به پايان مى بريم و به آيه ديگرى درباره برترى اميرمؤمنان عليه السلام مىپردازيم .

[1] - حقائق التأويل 5 / 109 . دليل ديگر آن كه : اگر مراد از انفس خود رسول خدا صلى الله عليه و سلم باشد ، آوردن على عليه السلام كار بيهوده اى بوده است ، زيرا وجود مقدس آن حضرت مصداق هيچ يك از موارد دعوت قرار نمى گيرد . ( م )

314