نشانه‌هاى حسن خلق از نشانه‌هاى حسن خلق اين است كه انسان اين صفات را داشته باشد :
شرم بسيار ، كم آزارى ، راستگويى ، نگفتن دروغ ، عمل بسيار ، لغزش كم ، سنگين و با وقار ، صبور ، راضى به آنچه دارد ، پاك ، سپاسگزار ، مهربان ، با عفّت ، دل رحم ، سخنچين نباشد ، از ديگران عيبجويى نكند ، [1] غيبت نكند ، شتاب در كارها نداشته باشد ، حسود نباشد ، بخيل نباشد ، براى خدا دوست و دشمن بدارد ، در راه خدا بدهد ، در راه خدا ندهد ، رضايت و خشمش براى خدا باشد ، نيكى كند ، گريه كند ( براى خدا ) ، چنان كه منافق بدى مىكند و مىخندند .
پيامبر صلَّى الله عليه و آله و سلم فرمود : نزديكترين انسانها در قيامت به خدا ، كسى است كه بسيار گرسنگى و تشنگى كشيده باشد ( يعنى روزه گرفته باشد ) و در دنيا محزون باشد ، پس چنين افرادى پرهيزكار و پاكيزه هستند و آنچنان از مردم كناره‌گيرى مىكنند ، كه اگر در اجتماع ظاهر شوند ، شناخته نشوند [2] و اگر غايب گردند ، كسى سراغشان نگيرد و فقط بندگان خاصّ خدا ايشان را مىشناسند ، و فرشتگان اطرافشان را مىگيرند ، و مردم به نعمت دنيا لذّت مىبرند و ايشان به ذكر خدا لذّت مىبرند مردم فرش مىگسترانند ، ولى ايشان زمين را فرش خود مىدانند و پيشانيها [3] و زانوها را بر زمين مىگذارند و

[1] علَّامه شعرانى : عيّاب كسى كه عيب مردم را ذكر كند .
[2] علَّامه شعرانى : اخفياء جمع خفى يعنى ناشناخته .
[3] علَّامه شعرانى : شعث جمع اشعث مثل احمر و حمر و كسى را گويند كه موها را رها كرده و شانه نمىزند و غبر جمع اغبر و شخص غبارآلود را گويند ، اگر گفته شود مگر نه اين كارها در شرع استحاب دارد ؟ مىگوييم : اينها به كم توجّهى به خودشان مدح شده‌اند و از هر چيز جز خدا بريده‌اند و انسان را به خاطر امر مرجوحى كه دليل بر ملكهء فاصله است مدح مىكنند و اين گونه كارها در جايى مستحب است كه انسان را از پرداختن به خدا باز ندارند و مراعات باطن از ظاهر مهمتر است و بيشتر بايد به آن پرداخته شود .

362