امير المؤمنين عليه السّلام فرمود : [1] هر صبح و شام بايد مؤمن نفس خود را ، متّهم بكند ، ( و بر آن چيره شود ) .
در احاديث نقل است كه : [2] در بنى اسرائيل شبى بنده‌اى به خواب رفت و از عبادت شبانه باز ماند ، چون از خواب برخاست ، نفس را ملامت كرد و گفت : به سبب تو از عبادت پروردگار بازماندم ؟ به موسى عليه السّلام خطاب شد كه به بندهء ما بگو ، ما براى سرزنشى كه از نفس كردى ، پاداش يك صد سال عبادت برايت نوشتيم .
پس شايسته است كه انسان خردمند ، با قيام به حقوق خدا و رفتن به راه خير ، با نفس جهاد كند ، چرا كه خداوند ، مجاهدان خود را به راه درست هدايت مىنمايد ، پس كسى كه مىخواهد از دست شيطان سالم بماند ، بايد با نفس خود مبارزه نمايد و او را چون شريكى كه شريك را محاسبه مىكند ، به حساب و كتاب بكشد .
و چه بسيار نيكو گفته ابو ذر غفارى ( ره ) كه گفت : خداوند به بندهء خود هديه‌اى بهتر از اين نداده كه او را جلودار نفس خود گردانده باشد ، كه او را امر و نهى كند و به خوبيها امر و از بديها بازش بدارد .
يكى از شاخه‌هاى جهاد با نفس يكى از مصاديق جهاد نفس ، اين است كه انسان فقط در هنگام نياز بخورد و بخوابد و سخن بگويد ، و خلاصه او را از هوا و هوس باز بدارد ، چنان كه خداى

[1] قال علىّ عليه السّلام : لا يصبح المؤمن و لا يمسيى الَّا و نفسه عنده ظنون .
[2] قيل انّ رجلا في زمان بنى اسرائيل نام عن صلاة الليل فلمّا انتبه لام نفسه فقال هذا منك و بتفريطك حرمت عبادة ربى فاوحى اللَّه الى موسى قل لعبدي هذا انّى قد جعلت لك ثواب مائة سنة بلومك لنفسك .

251