براى عارف عقدش صحيح است و الَّا فلا .
سؤال صد و دوازده : در باب صحت و فساد عقد نكاح حكم اين چنين است كه علماء اعلام فرموده‌اند كه هر گاه قصد انشاء و لفظ صحيح از وكيل با تحقيق توكيل صادر شود البته صحيح و بى عيب است و لو از عاصى بىسواد فاسق فاجر كافر صادر شود ؟ چه جاى مسلمان و امّا دعواى مدعى بطلان هم چنين عقود و ايقاعات و حكم بر فسادش و شوهر دادن هم چو معقودها به غير ، و پول گرفتن براى اعاده هم چو عقدها هر گاه ثابت بشود موجب فسق و حكم به غير ما انزل الله و اكل مال به باطل و مستوجب تعزير دنيوى و عقوبت اخروى خواهد بود ولى عقد نمودن بىاذن يا با اذن اجبار معقوده به جهت رشوه گرفتن ماديانى يا چند قرانى چنانچه مسموع شده از بعضى آطل و باطل و فاسد و مفسد و باعث بر زنا و ايجاد اولاد زنا خواهد بود و العهدة على ناقله و قائله و اما شكوه نمودن از كثرت عيلوله و مؤنه و قله بضاعت و معونه پس از جهت عظمت از فرمايش حق تعالى كه و في الشىء رزقكم و ما توعدون همان زمانى كه در شكم مادر كه بوديم رزق ما در همان جا مىرساند و حال هم مىرساند هر چه بنده اميدش را از خلق و از اسباب ظاهريه بيشتر قطع نمايد رزقش واسعتر و كارش بهتر خواهد شد و هر چه اميدش به خلق و به عقل و خويش و به قوم و بهتر خود بيشتر باشد رزقش كمتر و كارش پست تر و نفعش خوارتر خواهد شد خلاصه بهتر اين اسباب و فرق تفويض امرى است بسوى خالق و توكل است بر خالق و انقطاع اميد است از سوى مخلوق به خالق و با وجود اين وصف هر كس شما را فقير و مستحق زكات و مظالم بداند مأذون و مرخص است كه تتمه معونه شما را بدهد از آن وجوهات

391