تتمة مهمة چون در اخبار تربت و اخبار دعا گاهى ذكر حاير ، و گاهى ذكر قبر و گاه بألفاظ ديگر تعبير شده ، و حدى معين معلوم نيست براى تربت و دعا ، و اين معنى مايه حيرت جمعى از محققين شده از جهت اختلاف اخبار و نزاع علما در تحديد حاير - خصوصا در مسألة تخيير بين قصر و اتمام در اماكن اربعه كه از مهمات مسائل فقهيه است ، و از اسرار ائمة و خواص اماميه - شايسته چنان ديدم به قدر استعداد و حوصله اين مختصر اشاره به تحقيق اين مطلب بشود : بدان كه حاير در لغت بمعنى زمين پست است كه آب در او مى ايستد ، چنانچه ابن ادريس در ( سراير ) فرموده ، و اصل او شايد از حور بمعنى عمق وقعر باشد ، چه زمين پست لابد نسبت بأرض مرتفعه عميق واقع مىشود - و موضع قبر سيد الشهداء عليه السلام چون در اصل انخفاضى دارد ، چنانچه از حال حاليه صحن مقدس معلوم مىشود كه از جانب باب زينبيه وباب قبله چه قدر انخفاض مشهود است - او را حاير خواندند ، و اين كه مشهور است آن مكان را حاير گفتند به جهت اينكه متوكل چون امر كرد بحرث قبر مقدس آب از آن موضع پيش نرفت - و از عبارت ( ذكرى ) هم مىتوان استظهار اين وجه كرد - وجهى ندارد ، چه در اخبار كثيره صادره قبل از وجود متوكل لعنه الله اطلاق لفظ حاير شده ، و اين معنى نيز واضح است كه آن استعمالات نمىتوان مبتنى بر اين واقعه متأخره شود ، و به هر وجه شبهه نيست كه مراد از حاير موضع قبر سيد الشهداء است ، و اخبار در تحديد او مختلف وارد شده از آن جمله :
در ( كامل الزيارة ) به دو سند از عبد الله بن سنان نقل كرده " قال سمعت ابا عبد الله عليه السلام يقول قبر الحسين بن علي عشرون ذراعا في عشرين ذراعا مكسر روضة من

411