اگر سجده بر لباس متصل به بدن جايز بود ، قطعا اين كار ( گذاشتن پيشانى بر لباس متصل ) آسانتر از خنك كردن سنگريزه‌ها در كف دست و قرار دادن آنها براى سجده بود .
پس در واقع ، " بيهقى " اين روايت را دليل بر عدم جواز سجده بر لباس متصل دانسته است .
البته مطلبى را كه " بيهقى " آورده است ، صحيح است ، ولى بايد اضافه مى كرد : اگر سجده بر ثياب جايز بود - چه متصل و چه غير متصل - نيازى به تبريد سنگريزه نبود ، زيرا همانطور كه سجده بر پارچهء متصل به بدن آسان است ، سجده بر پارچهء منفصل مثل تكه پارچه يا سجاده يا محمولى در جيب - مثل دستمال يا حتى سكه اى - نيز آسان مى باشد . بنابر اين ، حق آن است كه اين روايت همانطور كه دليل بر عدم جواز سجده بر لباس متصل است ، دليل بر عدم جواز سجده بر لباس منفصل نيز مى باشد ( 1 ) زيرا جابر بن عبد الله انصارى اين صحابى بزرگ ، اين معنى را به نحو ماضى استمرارى بيان مى كند ، چون واژه ء " كنت " را بر سر فعل مضارع " اصلى " آورده است و نشان مى دهد كه اين قضيه اى نيست كه يك بار اتفاق افتاده باشد .
به هر حال ، اين روايت نيز دلالت مى كند كه سجده بر هر چيز جايز نيست ، و اگر نه اين اهتمام مستمر بر سجده ء بر سنگريزه معقول نبود .

1 . " بيهقى " بعد از نقل روايت " تبريد الحصى " روايتى را ذكر مى كند كه بر جواز سجده بر مطلق لباس دلالت دارد ، ولى چون خودش سجده بر لباس متصل را قبول ندارد ، مىنويسد : والإحتياط لغرض السجود اولى ، يعنى بهتر است براى آن كه غرض از سجده حاصل شود ، احتياط كنيم و بر لباس متصل سجده نكنيم . ( السنن الكبرى ، دارالفكر ، ص 442 ، م 2723 ) . ما از او مىپرسيم : آيا همين اقتضاى احتياط ، ايجاب نمى كند كه حتى بر لباس منفصل نيز سجده نكنيم ، بلكه تنها بر زمين سجده كنيم ؟ ( ويراستار )

289