تأويلات در روايات جمع عجيب اين است كه با وجود اين روايات صحيحه وصريحه ، عادات و رسوم آنچنان در ذهن عده اى رسوب كرده كه شروع به تأويل سنت صريح پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) نمودند ، چنان كه شما بعضى از اين تأويلات را كه توسط برخى روات انجام گرفته بود ، در ضمن نقل متن روايات ديديد .
جالب آن است كه " ترمذى " بعد از نقل روايت " ابن عباس " در مورد جمع بين صلاتين - در غير ترس و باران - مى گويد : " همهء امت اين حديث را ترك كرده اند " ! ! ولى چنين سخنى از " ترمذى " جاى تعجب است ، زيرا آن چنان كه معلوم است ، و خواهد آمد ، و " نووى " نيز در شرح خود به آن تصريح كرده ، ( 1 ) و ديگران نيز گفته اند ، هرگز اجماعى بر ترك اين روايت نبوده است .
به هر حال ، عده اى براى اين كه بر طبق روايت عمل نكنند ، دست به تأويلاتى زده اند كه البته هر طايفه اى ، سخن ديگرى را مردود دانسته است

1 . شرح نووى ، ج 5 ، ص 218 ، تفسير روح المعانى ، ج 15 ، در تفسير آيهء دلوك .

270