علت تجديد نظر در جلد اول حقيقت اين است گاهى استقبال فوق العاده از يك چيز نه تنها كار را آسان نمىكند بلكه مشكل مىسازد ! و در نوشتن تفسير نمونه ما با چنين مشكلى روبرو شديم زيرا :
آن روز كه به نوشتن اين تفسير مشغول شديم باور نمىكرديم تا اين حد مورد استقبال پرشور همهء طبقات و قشرهاى جامعه قرار گيرد ، و شايد به همين دليل كوشش متوسطى براى تهيه جلد اول به كار برديم ، اما به زودى بر ما روشن شد كه عطش و نياز جامعهء ما به تفسيرى كه در عين سادگى و روانى عبارات فراگير مباحث علمى و اجتماعى و توأم با نيازها و مسائل روز باشد تا چه اندازه شديد است .
پس از مشاهده اين وضع ناچار شديم كمربندها را براى مجلدات بعد محكمتر ببنديم ، و تا آنجا كه در توان داريم در تكميل بحثها بكوشيم ، اما هميشه در اين فكر بوديم كه جلد اول هماهنگ با مجلدات ديگر نيست و كمبودهاى فراوانى دارد كه در اولين فرصت بايد جبران گردد .
گرچه ايراد زيادى در اين زمينه به ما نكردند ، ولى ما كه در متن كار بوديم بخوبى از اين نقيصه و اشكال آگاهى داشتيم ، و خود را ملزم به تكميل و اصلاح و هماهنگ ساختن جلد اول با بقيه مجلدات مىديديم .
تا اينكه توفيق الهى رفيق راه شد و فرصتى پيش آمد كه با دوستان نشستيم و تمام تجربياتى را كه ضمن تأليف بيش از ده جلد اين تفسير به دست آورده بوديم به كار گرفتيم و جلد اول را از تمام جهات مورد تجديد نظر قرار داده بازنويسى كرده ، اضافه نموده و در پاره اى از موارد به كلى دگرگون ساختيم .
به گونه اى كه محصول آن يك برابر و نيم جلد سابق شد ! ذكر اين نكته نيز ضرورى است كه تجديد نظر را هنگامى شروع كرديم كه بعضى از دوستانمان شربت شهادت نوشيده بودند و بعضى ديگر به حكم ضرورتهاى

مقدمة 29