مولى محمد محسن فيض كاشانى ( 1091 ه ) .
محمد بن مرتضى ملقب به محسن و معروف به مولى محسن فيض از علماى بزرگ شيعه و صاحب آثار ارزشمندى است و در علوم مختلف ، فقه ، حديث ، تفسير ، كلام و شعر سرآمد عصر خود بود و علوم عقلى را از فيلسوف بزرگ ، ملا صدرا ، آموخت . فيض علاوه بر ملا صدرا از محضر سيد ماجد بحرانى ، ملا خليل قزوينى ، شيخ بهايى و شيخ محمد بن صاحب معالم نيز استفاده كرده است و شاگردانى چون علامه مجلسى ، سيد نعمت الله جزايرى تربيت كرده است . مؤلف ريحانة الادب به 120 عنوان اثر مترجم اشاره مىكند كه نام برخى در اينجا ذكر مىشود :
الوافى در جمع و ترتيب و تهذيب اخبار كتب اربعه ، مفاتيح الشرائع شامل يك دوره كامل فقه ، المعارف فى اصول الدين المستفادة من الكتاب و السنة ، علم اليقين در كلام ، المحجة البيضاء در اخلاق ، نوادر الاخبار ، تشريح العالم در علم هيئت ، ترجمة التذكرة فى الحكمة الالهية ، الجبر و الاختيار . ( ريحانة الادب ، 3 / 238 ، روضات الجنات ، 542 ، قاموس الاعلام ، 5 / 3463 ) طريحى ، صاحب مجمع البحرين ( 1085 ه ) . فخر الدين بن محمد از بزرگان علماى شيعه و از معاصران شيخ حر عاملى و مجلسى اول و دوم از مشايخ روايى پسرش شيخ صفى الدين و علامه مجلسى و سيد هاشم بحرانى بود . برخى از تأليفات او [1] بدين قرار است : مجمع البحرين ، كتاب لغت معروفى است كه مورد توجه غالب علماى شيعه و غير آنها بوده است ، مجمع الشتات ، شرح المبادي علامه ، الفخرية الصغرى و الفخرية الكبرى در فقه . ( ريحانة الادب ، 3 / 30 ، روضات الجنات ، 510 ، مستدرك الوسائل ، 389 ، هدية الاحباب ، 194 ) مولى محمد باقر ، محقق سبزوارى ( 1090 ه ) .
فرزند محمد مؤمن خراسانى و از فقها و محدثان بزرگ شيعه و از شاگردان برجستهء شيخ بهايى و دايى خود ، آقا جمال خوانسارى بود . او با مولى محسن فيض رابطه علمى نزديك داشت . و در زمان شاه عباس ثانى مىزيست و مورد توجه شاه بود . از آثار اوست : جامع الزيارات ، حاشيهء الهيات شفا ، حاشيهء شرح اشارات ، ذخيرة المعاد في شرح الارشاد ، روضة الأنوار فى آداب الملوك ، شرح زبدة الاصول شيخ بهايى و كتاب معروفش كفاية الاحكام كه مورد استناد غالب فقهاى عصرهاى بعدى بوده است . ( ريحانة الادب ، 3 / 488 ، روضات الجنات ، 116 ، مستدرك الوسائل ، 386 ، هدية الاحباب ، 235 )

[1] . صاحب ريحانة الادب 31 عنوان ذكر كرده است .

239