< صفحة فارغة > [ مقدمهء مصحح ] < / صفحة فارغة > به نام خداوند بخشندهء مهربان تاريخ بخاراى نرشخى چنان كه از نام آن پيداست عبارت از تاريخ شهرستان بخارا است كه از اوضاع جغرافيائى آن و نام شهرها و قصبات و روستاها و رودها ، و همچنين ذكر علما و قضاة و حوادث و اتفاقات آن ناحيه بحث مىكند .
تأليف اين گونه تاريخ در اعصار گذشته بسيار متداول و معمول بوده و براى هر شهرى يك يا چند تاريخ ساخته شده كه هر يك براى اطلاع بر گذشته و حوادث و رويدادهاى آن شهر و ناحيه بسيار با ارزش و سودمند بوده است .
شهرهاى مهم خراسان و ما وراء النهر را تواريخ چندى به زبانهاى تازى و پارسى بوده كه اگر چه بيشتر آنها از ميان رفته و دستخوش حوادث گشته و نشانى اكنون در جائى از آنها نيست ولى مؤلفان بعدى در كتب خويش نام آنها را ياد كرده و مطالبى از آن تواريخ نقل كرده و بهره مند گشته‌اند .
تاريخهائى كه براى بعضى از شهرها نوشته شده بسيار است و گاه براى شهرى يك يا چند تاريخ ساخته شده است ، مثلا براى بخارا هفت يا هشت تاريخ و براى بلخ دو تاريخ و براى خراسان و ولاة و علماى آن پنج تاريخ ، و مرو را شش و نيشابور را شش و هرات را هفت تاريخ بوده كه از همه مشهورتر تاريخ نيشابور حاكم است كه متأسفانه از بيشتر آنها فقط نامى باقى مانده و از بين رفته است .
تواريخى كه براى شهرهاى خراسان و ما وراء النهر نوشته شده بسيار است و چون ذكر همه در اينجا باعث تطويل و درازى اين مبحث مىشد از اين روى از ايراد اسامى آنها خوددارى كرد و به ذكر تاريخهائى كه براى بخارا تأليف شده اكتفا نمود .
تواريخ بخارا عبارتند از :

مقدمه 13