و علما و مفسّران نپسنديدند اين تفسير كه اگر سليمان را سهو افتاد كه نمازش فايت شد ، اسبان را چه گناه بود ؟ ! و اين چنين تأويل نه واجب بود ، و نهى است بر چهارپايان ستم كردن يا بارى گران بر نهادن كه بدان طاقت ندارند . و خبر است از پيغمبر ما عليه السّلام بر نيكو داشتن چهار پايان و فرموده است كه چون برنشينيد به آزرم داريد كه شما را رنجه باشد و ايشان نيز رنجه باشند . و در خبر اندر چنين آمده است : لا تَقَّصُوا اعْرافَها فَانَّها اذْيالها . گفت : برش اسب بمگيريد كه گرما به برش اسب اندر رود . وَلا تَخْرمُوا اذْنابها فَانَّها مذابَها . و دمش مبريد كه مگس را از خويشتن باز دارد . پس پيغمبر ما عليه السّلام چنين نهيها فرموده است ، و چون به رنج نمودن چندين نهى باشد كشتن بايد كه سختتر بود ، و معنى آن چنان باشد كه علماى اهل تفسير گفتند كه محمّد بن حنفيّه روايت كرد از امير المؤمنين على بن ابى طالب رضى الله عنهما ، گفتا : او را از معنى اين آيت پرسيدم : * ( رُدُّوها عَلَيَّ 38 : 33 ) * . قال كانَ يَضُّمُ الْخَيْل الَى الْسَّبيل لَيُزالُ عَنها الفِتْنَة كَفَّارَة لَمّا فاتته من الصّلاة . گفت : اسبان را همى جدا كرد تا از آن بهرى به سبيل دهد و بهرى بر ساق و بر گردن داغ نهاد تا غازيان بر او حرب كردندى ، و از بهر خويشتن هيچ باز نگرفت تا كفّارت گناهش باشد ، و اين معنى سخت نيكوست .
و ديگر روايتى كند مجاهد بن عبّاس كه در مصحف عبد الله بن مسعود رضى الله عنه نبشته است : رُدُّوها عَلَىّ سواقها وَاعْناقِها لِلسَّبيل تُوْبة . و به خبرى ديگر چنين آمده است كه بعد از سليمان ملوك عجم قوّت گرفتند . و اين خبر محمّد بن جرير نگفته است كه ملك عجم و زمين بابل و مشرق تا به تركستان كه را بود ، و بعد از سليمان ملك بنى اسرائيل پسرش را بود ، رحبعم بن سليمان ، و ملكت سليمان داشت بىپيغمبرى و بىآنكه باد و مرغ و ديو و پرى او را فرمان كردى .
اكنون حديث ملوك عجم در عهد سليمان بگوييم پس حديث رحبعم بن سليمان عليه السّلام بگوييم . [ b 82 ]

433