اندر دو گروه بودند : يكى گروه ، اين بنى اسرائيل بودند فرزندزادگان يعقوب ، و يك گروه ، مصريان ، و ايشان را قبطى خواندندى كه اصل ايشان همه از قبط بود و زبانشان قبطى بود آميخته با تازى . و اين گروه بنى اسرائيل كمتر بودند و قبطيان و مردمان مصر بيشتر بودند . پس اين فرعون قابوس نام قوم را به بتپرستى خواند و گفت : بت پرستيد و دين يوسف دست باز داريد . همه مصر و قبطيان اجابت كردند و هر كه بر دين يوسف بود بازگشت و بت پرستيد ، و اين بنى اسرائيل و فرزندان يوسف و برادرانش اجابت نكردند و دين يوسف نگاه داشتند .
اين ملك قابوس ايشان را خوار كرد و مصريان را فرمود كه ايشان را خوار داريد و بيگار فرماييد و كار كشت و ورز فرماييد و [ كار ] بنا و سرگين كشيدن و كارهاى پليد ، و مزد مدهيد و ايشان را سر زده و خوار كرده داريد . و جزيت نيز بر ايشان نهاد و همى ستد و سال به سال همى گرفتند . و چون چند سال برآمد ، قابوس بمرد و برادرش به ملك مصر بنشست نام او الوليد بن مصعب ، و اين فرعون موسى بود و از همه ملكان مصر و فرعونان بتر بود و ستمگاره تر ، و بر بنى اسرائيل دشمنتر و سختتر ، و چون بنشست همه ملك برادر بگرفت . و زنى بود برادرش را بزرگ و از اهل بيت ايشان بود نام او ايسيه بنت مزاحم بن عيد بن ريان بن الوليد ، فرعون الأوّل ، صاحب يوسف ، و با عقل و خرد بود و پارسا و نيكو روى . و اين فرعون الوليد بن مصعب آن زن را به زنى كرد و او را بزرگ داشتى و گرامى ، و اندر ملك تدبيرها با وى كردى و گفتى كه من به هيچ چيز كه از ملك برادرم به من رسيد بدان شاد نيستم مگر بدين زن .
و اين فرعون همان دين برادر داشت ، بت پرستيدى و خلق را بدان خواندى . و بفرمود تا بتان پرستند ، و چون خلق اجابت كردند ، بيست سال بر اين بود . پس گفت :
من خدايم ، استغفر الله العظيم ، و من بزرگترم از اين بتان كه ايشان به دست من اندراند ، و اگر خواهم بشكنمشان و خواهم بدارم ، ايشان را به خدايى من نشانم ، مرا پرستيد . چنان كه خداى گفت و از او حكايت كرد : * ( فَحَشَرَ فَنادى فَقالَ أَنَا رَبُّكُمُ الأَعْلى 79 : 23 - 24 ) * . گفت : بزرگتر منم ايشان همه كهتر از مناند . و چهل سال هم بر اين بود . پس

265