نام کتاب : احوال وآثار محمد بن جرير طبرى ( فارسي ) نویسنده : علي أكبر شهابي جلد : 1 صفحه : 53
چنانكه ازين پيش نيز اشاره شده طبرى هر يك از تفسير و تاريخ بزرگ را نخست درسى هزار ورق نوشته بود و چون شاگردانش از درازى آن تعجب كردند و خواستار اختصار شدند هر يك از آن دو كتاب را در سه هزار ورق خلاصه كرد . . ياقوت حموى در كتاب معجم الادباء گفته است : « . . . اين كتاب از جهت شرف و بزرگى در دنيا بى نظير است و درين كتاب بسيارى از علوم دين و دنيا فراهم شده است و اوراق آن نزديك به پنج هزار مىباشد . » طبرى كتاب ديگرى در تاريخ تأليف كرده و نام آن را ذيل المذيل گذارده است ، اين كتاب در حقيقت دنبالهء كتاب تاريخ بزرگ او و جزء اخير آن كتاب محسوب ميگردد . كتاب اخير دربارهء شرح حال اصحاب حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم است كه در حال حيات آن حضرت يا بعد از آن وفات يافته و يا بقتل رسيدهاند بعد بذكر تابعان و كسانى كه بعد از آنان آمدهاند پرداخته است تا ميرسد باساتيد و شيوخى كه خود از آنان حديث و روايت شنيده است . دربارهء هر يك مختصرى از اخبار و عقايد و مذاهب آنان نيز آورده است و از ارباب فضل و دانش كه بمذهب و عقيدهء ناشايستى منسوب شدهاند و در واقع از آن عقيده و مذهب برى ميباشند از قبيل حسن بصرى ، قتاده و عكرمه و غير آنان دفاع كرده است . طبرى در سال 300 هجرى از نوشتن اين كتاب فراغ يافته است . بگفتهء ياقوت حموى ذيل المذيل بهترين و سودمندترين كتابى است كه در نوع خود نوشته شده است و طلاب و افاضل اهل علم در آن ميل و رغبت زياد دارند و عدد اوراق آن به هزار ورق ميرسد .
53
نام کتاب : احوال وآثار محمد بن جرير طبرى ( فارسي ) نویسنده : علي أكبر شهابي جلد : 1 صفحه : 53