< فهرس الموضوعات > آزادى آيا هدف است يا وسيله ؟
< / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > آزادى و ازخودبيگانگى < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > نهضت آزادى بخش اسلام < / فهرس الموضوعات > آزادى آيا هدف است يا وسيله ؟
رجوع شود به بحث مفصل و مشروح ما در ورقه هاى « يادداشت روح ، خود واقعى و خود خيالى » از [ صفحهء ] 23 تا صفحهء 29 مخصوصاً صفحهء 28 و نقدى كه بر آزادى به مفهوم اگزيستانسياليستى كرده ايم آزادى و ازخودبيگانگى رجوع شود به ورقهء « ازخودبيگانگى و فطرت » نهضت آزادى بخش اسلام 1 . تحقيق در باب رابطهء اسلام و آزادى پس از كشف و تحقيق در معنى آزادى ( رجوع شود به ورقه هاى « معنى آزادى » ) موقوف به اين است كه مبانى آزادى و علل و موانع آن را به دست آوريم و ببينيم در افكار و معتقدات و ايدئولوژى اسلامى چه اندازه اصول آزادى نهفته است كه خواه ناخواه روحيه ها را متمرد [1] و عصيانگر بار مىآورد و الهام بخش آزادى است ، و هم ببينيم علل مستقيم آزادى را چه اندازه تقويت كرده و با موانع آن چه اندازه مبارزه كرده است و آنها را از ميان برده است . و به عبارت ديگر نسبت به [ چه ] چيز دعوت [ به ] عصيان و نسبت به [ چه ] چيز پيشنهاد تسليم كرده است .
شعار آزادى و اصول آزادى و لزوم هر يك :
اولًا بايد دانست فرق است ميان شعار و حماسهء آزادى و اصول و مبانى آزادى . اسلام تنها شعار آزادى نياورده است ، اصول آزادى آورده است . اسلام از نظر شعار آزادى فوق العاده قوى و نيرومند است ، و البته شعار آزادى خود عامل محرك و قوى به دست آوردن آن است

[1] . و در عين حال تسليم ، زيرا تمرد و عصيان مطلق هرج و مرج است و نقطهء تسليمى ضرورت دارد كه همان اصول ترقى و تعالى بشر است . تسليم بدون تمرد و عصيان در مقابل موانع ، وقوف و ركود است و عصيان بدون تسليم هرج و مرج .

56