جعلت له الامن و منه قيل لله مؤمن والثانى غير متعد و معناه صار ذاامن . » .
غيرمتعدى بنفسه به دو نحو استعمال مىشود : گاهى به « باء » متعدى مىشود و گاهى به « لام » . در ( المنجد ) « امن له » را « خضع و انقاد » تفسير مىكند . بعيد نيست كه كلام راغب شامل هر دو قسم باشد . از جمله معانى باب افعال كه در مقدمهء ( المنجد ) آمده يكى « وجود ما اشتق منه الفعل فى صاحبه نحو اثمرت الشجرةاى وجد فيها الثمر » است ، يكى ديگر صيرورت است مثل « اقفر البلداى صار قفراً » . اولى مفادش « صار ذا » مىباشد ، پس « امن به » يعنى صارذا امن به .
از اينجا وجه مناسبت استعمال كلمهء « ايمان » در مورد عقيده و ايمان مصطلح روشن مىشود چون انسان به وسيلهء اعتقاد به خدا يا پيغمبر يا معاد مثلًا صاحب امن يعنى طمأنينهء نفس ( راغب امن را طمأنينة النفس تفسير مىكند ، مىگويد : الامن طمأنينة النفس و زوال الخوف ) مىگردد .
از اينجا نكتهء ديگر نيز روشن مىشود و آن اينكه در مورد هر علم و عقيده و يقينى استعمال كلمهء ايمان صحيح نيست صحيح نيست گفته شود كه فلان شخص ايمان دارد به اينكه خواص آهن ربا مثلًا چنين است يا خواص اعداد و مقادير چنين است ، بلكه در موردى صحيح است كه توليد امنيت و طمأنينه نمايد و نگرانى و اضطراب و هراسى را سلب كند ، يعنى بايد مطلب مورد نظر از امورى باشد كه با سرنوشت و هدف و زندگى سر و كار داشته باشد . از اينجا معلوم مىشود كه ايمان اعتقاد خشك و خالى نيست ، اعتقادى است مقرون به نوعى شور و هيجان و احساسات . شايد از موارد استعمال كلمهء ايمان علاوه بر آنچه از لغت استفاده مىشود ، مفهوم ضمنى علاقه و حب و عشق و گرايش كه لازمه اش تفانى و تفادى در راه عقيده است استفاده شود . ايمان ، تنها اعتقاد مقرون به حب و گرايش نيست ، جنبهء ديگر نيز دارد و آن ايده آل بودن و مقدس بودن و برتر بودن مورد ايمان از خود شخص و حيات شخصى اوست ، به اصطلاح نوعى تقدس و

503