در كتاب ( روانكاوى ) خواجه نورى ص 3 مىنويسد :
« امروز ديگر اين مطلب از لحاظ علمى و فلسفى ثابت و مسلم شده و جاى كمترين ترديدى در آن باقى نيست كه آدم بد وجود ندارد ، فقط آدم مريض وجود دارد . اهميت درك اين مطلب به قدرى است كه بدون مبالغه مىشود گفت در دنيا از اول خلقت بشر تاكنون هيچ كشفى ، هيچ اختراعى به اندازه اين موضوع در سعادت بشر مؤثر نبوده و نخواهد بود ، يعنى روزى كه عامه مردم اين حقيقت را واقعاً درك كنند . . . » .
در كتاب ( در آغوش خوشبختى ) ج 2 ، ص 90 مىنويسد : كودكان كوچكند .
در ( جواهر ) باب « امر به معروف » مىگويد :
« كان المسيح يقول ان التارك شفاء المجروح من جرحه شريك فى جرحه . . . لا تحدثوا بالحكمة غير اهلها فتجهلوا و لا تمنعوها اهلها فتأثموا و ليكن احدكم بمنزلة الطبيب المداوى ان رأى موضعاً لدوائه و الا امسك . . . » .
يكى از شرايط مصلح اين است كه اعصابش كرخ باشد ، از جنبه شخصى و فردى نبايد حساس باشد - در عين اينكه از جنبه عمومى بايد حساس باشد - يعنى غضبش بايد غضب الهى و غيرت الهى باشد نه عناد و انتقام شخصى . از جنبه شخصى بايد پيراهنى از پولاد پوشيده باشد . على عليه السلام آن جا كه پاى يك مصلحت عمومى است مىگويد :
« ولو أن امرأ مؤمناً مات على هذا أسفاً ما كان به ملوماً بل كان به عندى جديراً » . از جنبهء شخصى با گذشت است . زن بصرى [1] - به نقل عقّاد - فحش مىدهد و اهميت نمىدهد ، يا آنكه آن قدر به خوارج آزادى

[1] . رجوع شود به ( شرح ابن ابى الحديد ) ج 3 ، ص 628 ، ذيل نامه 14 .

243