كتاب نوشته ، از تلميذ عظيم خود به شيخ المشايخ سعيد الدين فرغانى تعبير فرموده ، لذا اين كه برخى از ارباب تراجم وائمه عرفان از او به سعد الدين تعبير نموده اند ، اصل ندارد .
اين شرح ، تقرير درس صدر الدين رومى است كه بنا بر تصريح صدر الدين وشمس الدين ايكى - نه مكى - قونوى به زبان فارسى تائيه را تدريس مىفرمود ومعضلات آن را براى تلاميذ حل مىكرده وشاگردان را تشويق به حفظ اين قصيده مىنموده است .
حقير نسخه اى از مقدمهء « منتهى المدارك ومشتهى كلّ عارف وسالك » [ 1 ] ترجمه عربى شرح حاضر را بالأخره به دست آورد ، وتصميم گرفت كليه مطالب ونكات ودقايقى را كه شارح علامه در مقدمه شرح عربى اضافه نموده است ، در مقدمه خود بر كتاب بيفزايد ، ولى به واسطهء ابتلا به كسالت وافسردگى از تصميم خود قهرا منصرف شد ، ولى كليات ورؤوس مطالب را در مقدمه تحرير نمود .
چاپ صحيح وكامل متون مهم فلسفه وعرفان ، كار مشكلى است ودر درجه اول تدرّب تام ، ودر مرحله دوم ، احتياج به حوصله وبردبارى ، ودر رتبهء سوم ، فراهم بودن وسائل كار شرط اساسى امر ، وعشق وعلاقه به چاپ آثار محققان ، وذوق وشوق جهت تهيه يك اثر قابل توجه [ 2 ] ، با نقد تحقيقي علت توفيق انجام اين مهم است وحقير مجموع اين شرايط را فاقد است ، لذا در كارهايم نقايص فراوان ديده مىشود وخود قلبا به اين امر اعتراف دارم .

( 1 ) . « منتهى المدارك » بيش از يك قرن پيش در مصر توسط برخى از فضلاى آن ديار چاپ شده وبعضى توهم نموده اند كه در تركيه طبع شده است ، در حالتى كه حروف وسبك چاپ ، نشان مىدهد كه در مطبعهء بولاق به زيور طبع آراسته شده است ، به سبك طبع شرح فصوص محقق كاشانى . اميدوارم كه « منتهى المدارك ومشتهى كل عارف وسالك » شرح عربى تائيه را از روى نسخه به خط مؤلف چاپ ومنتشر نمايم . متأخران از عرفا - از جمله اساتيد تهران - ومؤلفان بزرگ عرفان - از جمله شارح فنارى وجامى - تحقيقات قابل توجه خود را از مقدمه وشرح محقق فرغانى أخذ نموده اند . ( 2 ) . بايد اين مسأله را مسلَّم تلقى نمود كه آشنايى به مطالب كتب فلسفى وعرفانى شرط مهم چاپ كتاب فلسفه وعرفان است ونگارش مقدمه وتعليقاتى كه معرف واقعى مطالب موجود در كتاب باشد ، واجب ولازم است .

10