اين حديث مهم - و حديث 7 - به موضوعى بسيار اساسى و سازنده اشاره دارد . و آن اينكه حكومت و مديريت ناحق ، سبب مىشود تا اعمال صالح افراد نيز بىاثر باشد ، بلكه در چنين حكومتها افراد جامعه نمىتوانند داراى اعمال صالح باشند . احاديث تعليم دهندهء مهمى ، كه نمونه اى از آنها ، در اين فصل ذكر شده است ، همه و همه ، اهميت اساسى حاكميت حق و پيروى از آن را ، در كار دين و طاعت خدا و صلاح جامعه و نجات و رستگارى انسان ، به خوبى روشن مىسازد . و اين امر ، مبناى عالى و بيمانند « فلسفهء سياسى اسلام » است كه پيوندى جوهرى با عبادت و دينباورى و ديندارى دارد .
3 - الامام الباقر « ع » : لا دين لمن دان بطاعة من يعصي الله ، و لا دين لمن دان بفرية باطل على الله ، و لا دين لمن دان بجحود شيء من آيات الله [1] .
( 1 ) امام باقر « ع » : آن كه به فرمانبردارى از كسى گردن نهد كه نافرمانى خدا مىكند ، دين ندارد ؛ و آن كس كه دروغ و باطلى را بر خدا ببندد ، دين ندارد ؛ و آن كس كه منكر چيزى از آيات خدا شود ، بيدين است . 4 - الامام الباقر « ع » : إنّ من دان الله بعبادة يجتهد فيها نفسه ، بلا امام عادل من الله ، فإنّ سعيه غير مشكور ، و هو ضالّ متحيّر [2] .
( 2 ) امام باقر « ع » : هر كس بدون پيروى از امام عادلى از جانب خدا ، به عبادتى بپردازد ، و سخت بكوشد ، كوششى بيحاصل كرده است ، و او گمراه و سرگردان است . 5 - الامام الصادق « ع » - عن زريق قال : قلت له : أيّ الاعمال افضل بعد المعرفة ؟ فقال : « ما من شيء بعد المعرفة يعدل هذه الصّلاة ، و لا بعد المعرفة و الصلاة يعدل الزكاة ، و لا بعد ذلك شيء يعدل الصوم ، و لا بعد ذلك شيء

[1] « بحار » 72 / 123 - از كتاب « سرائر » .
[2] « مستدرك الوسائل » 1 / 21 . ظاهرا « يجتهد » ، به جاى « يجهد » ، سهو نسخه نويسان است .

642