* ( أَطِيعُوا الله وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الأَمْرِ مِنْكُمْ ) * ( 1 ) از خدا اطاعت كنيد ، و از رسول اطاعت كنيد ، و از اولياى امر خود » ، كه على بود ، و بعد از او حسن ، و از پس او حسين ، و بعد از او علىّ بن الحسين ، آنگاه محمد بن على ، و پس از او نيز به همين گونه خواهد بود . زمين جز با امام اصلاح نمىشود ، و هر كس بميرد و امام خود را نشناسد ، چنان است كه در زمان جاهليت ( يعنى بىنصيب از اسلام ) مرده باشد . و زمانى كه هر يك از شما بيش از هر چيز به شناخت امام نياز دارد ، هنگامى است كه نفسش به اينجا برسد ( راوى گويد : در اينجا اشاره به سينه اش كرد ) ، آنگاه خواهد گفت : عقيدهء خوبى داشتم .
بنگريد ! دين ، نمايانگر حكومت خدا بر زمين و عملى ساختن سنتها و شرايع الهى است براى خوشبختى آدمى و رهانيدن او از سختى و بدبختى ؛ و پيامبر براى تأسيس اين حكومت و تحقق بخشيدن آن برانگيخته مىشود .
اگر پيامبرى پايان دهندهء دور نبوت و گشايندهء روزگار جديدى باشد كه تا روز قيامت ادامه خواهد يافت ، ناگزير بايد براى برپا داشتن اركان حكومتى الهى - كه ضامن جاودانى شدن اين آخرين رسالت و جلوگيرى از تحريف و دگرگون شدن آن است - اقدام كند ، بعلاوهء لزوم گسترش هدايت الهى در روى زمين . و اين امر امكانپذير نيست مگر آنكه كسى را - به امر خدا و فرمان وحى - به نيابت از جانب خود برگزيند كه در امور دينى و الهى جانشين او باشد . به همين جهت پيغمبر به گماشتن علم و رئيسى براى امت اقدام مىكند تا همگان به راهنمايى او و بر وفق برنامهء او به پيش روند . و اين سرورى و رهبرى مخصوص كسى خواهد بود كه شايستگى چنين مقامى داشته باشد ، و از جهت علم و عمل و ايثار و اقدام بتواند رسالت پيامبر را در امت مسلمان و بلكه در همهء امتها امتداد دهد . به مناسبت همين حقيقت آشكار است كه پيامبر بزرگوار « ص » ، از نخستين روزى كه دعوت خود را آشكار كرد - چنان كه در حديث اول گذشت - به صراحت گفت كه پس از او چه كس جانشين وى خواهد شد . و اين حديث مشهور ، معروف به « حديث بدء

614