المؤمنون بالدّرجات عند الله ، و بالنّقصان دخل المفرّطون النّار . [1] ( 1 ) ( ابو عمرو زبيرى ، راوى حديث ، گويد : به امام صادق « ع » ) گفتم :
معناى « ناقص » بودن و « كامل » بودن ايمان را فهميدم ، برترى و فزونى ايمان ( به چه معنى است و ) از كجا سرچشمه مىگيرد ؟ گفت : از اين گفتهء خداى متعال : * ( وَإِذا ما أُنْزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ أَيُّكُمْ زادَتْه هذِه إِيماناً ؟ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزادَتْهُمْ إِيماناً وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ ، وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَى رِجْسِهِمْ ) * چون سوره اى فرود آيد ، برخى از منافقان گويند : ايمان كدام يك از شما با اين سوره افزوده شد ؟ پس كسانى كه ايمان آوردند ايمانشان افزوده مىشود و شادمانى مىكنند ؛ و اما كسانى كه در دلهاشان بيمارى است ، بر بدى و پليدى ايشان بدى و پليدى ديگرى افزوده خواهد گشت » ؛ و از اين آيه : * ( نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ ، إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْناهُمْ هُدىً ) * داستان ايشان را به راستى بر تو حكايت مىكنيم ، آنان جوانانى بودند كه به پروردگار خود ايمان آوردند ، و ما بر ايمان ايشان افزوديم » . اگر همهء ايمانها يكسان بود و كاست و فزونى نمىداشت ، هيچ يك از اهل ايمان را مزيّتى بر ديگرى نمىبود ، نعمت ايمان ( و هدايت خاص ) در حقّ همهء مؤمنان ( و مجاهدان متفاوت راه خدا ) يكسان مىبود ، و مردمان همه يك گونه مىشدند ، و برترى از ميان مىرفت ( و مراتب شايستگيها و مجاهدتها بىاثر مىگشت ، و چنين نشد ) بلكه ايمان كامل سبب ورود اهل ايمان به بهشت گرديد ، و زيادتى و برترى مراتب ايمان باعث تفاوت درجات مؤمنان در نزد خداى گشت ؛ و ايمان ناقص و ناچيز علت دخول گناهكاران به دوزخ شد .
4 الامام علي « ع » - سئل عنه : الايمان قول و عمل أم قول بلا عمل ؟ فقال :
الايمان تصديق بالجنان ، و اقرار بالأركان . و هو عمل كلَّه . . [2]

[1] « اصول كافى » 2 / 37 - 33 .
[2] « بحار » 69 / 74 .

485