بياسايى و از پرداختن به تجربهء مجدّد معاف شوى ، و از اين راه حاصل آنچه ما آزموديم در اختيار تو قرار گيرد . 16 الامام علي « ع » : أيّها الناس ! إنّه قد بلغ بكم ما قد رأيتم بعدوّكم ، فلم يبق منهم الَّا آخر نفس ، و إنّ الأمور اذا اقبلت اعتبر آخرها بأوّلها . [1] ( 1 ) امام على « ع » : اى مردم ! به دست شما چيزى بر سر دشمن آمد كه ديديد ، و اكنون جز يك نفس براى آنان باقى نمانده است ، و چون كارها پيش آيد ، آينده و پايان هر چيز را از روى گذشته و شروع آن توان شناخت . 17 الامام علي « ع » : إنّ الأمور إذا اشتبهت ، اعتبر آخرها بأوّلها . [2] ( 2 ) امام على « ع » : هنگامى كه كارها و امور وضعيّت نامعلومى پيدا كنند ، مىتوان سرانجام هر يك را از چگونگى اول آن حدس زد . 18 الامام علي « ع » : استدلّ على ما لم يكن بما قد كان ، فإنّ الأمور أشباه . [3] ( 3 ) امام على « ع » : آنچه را نشده است بر آنچه شده قياس كن ، كه كارها و امور همانند يك ديگر است . 19 الامام علي « ع » : . . إنّ من صرّحت له العبر عمّا بين يديه من المثلات ، حجزته التّقوى عن تقحّم الشّبهات . . [4] ( 4 ) امام على « ع » : هر كس با چشم عبرتبين در عقوبتهايى كه پيشينيان

[1] « بحار » 8 / 520 ( از چاپ كمپانى ) .
[2] « نهج البلاغه » / 1118 .
[3] « نهج البلاغه » / 935 .
[4] « نهج البلاغه » / 66 ، عبده 1 / 52 .

184