( 1 ) امام على « ع » : مردّد نشويد تا به شك نيفتيد . . . نفسهاى خود را رها نكنيد تا شما را فريب ندهند . در بارهء حق سازشكارى نداشته باشيد تا زيان نكنيد . . . و از خدا درخواست يقين كنيد ، و در حال خوشى و عافيت نيز روى به درگاه او نهيد ! بهترين چيزى كه در قلب درآيد يقين است . 19 النبي « ص » : شرّ العمى عمى القلب . [1] ( 2 ) پيامبر « ص » : بدترين كورى كورى دل است . 20 الامام الباقر « ع » : القلوب ثلاثة : قلب منكوس لا يعثر على شيء من الخير ، و هو قلب الكافر ، و قلب فيه نكتة سوداء فالخير و الشّرّ فيه يعتلجان ، فما كان منه أقوى غلب عليه ، و قلب مفتوح ، فيه مصباح يزهر و لا يطفأ نوره الى يوم القيامة ، و هو قلب المؤمن . [2] ( 3 ) امام باقر « ع » : دلها بر سه گونه‌اند : دلى باژگونه كه از هيچ خير و نيكى باخبر نيست ، و آن دل كافر است ، و دلى كه در آن نقطه اى سياه است ، از اين رو خير و شر با هم در آن به حال جنگند ، و هر يك از آن دو نيرومندتر باشد آن را تسخير مىكند ، و دلى گشوده كه در آن چراغى فروزان است و روشنى آن تا روز بازپسين خاموش نمىشود ، و آن دل مؤمن است .
، در اين حديث شريف اشاره به اين چگونگى است كه زمينهء هر يك از خير ( افكار و كردار خوب ) و شر ( افكار و كردار بد ) در دل قويتر و نيرومندتر باشد ، دل را به همان سو مىبرد و مغلوب مىسازد . اين است كه بايد از پيدا شدن زمينه هاى فكر نادرست و شر و گناه و زشتى و . . . در دل جلوگيرى كرد ، و در اين باره بسيار كوشيد ، و براى پيدا شدن

[1] « اختصاص » / 339 .
[2] « بحار » 70 / 51 ، « معانى الاخبار » 2 / 376 .

162