حديث 1 الامام علي « ع » : من ادّعى من العلم غايته ، فقد أظهر من الجهل نهايته . [1] ( 1 ) امام على « ع » : آنكه مدعى رسيدن به تمام علم شود ، منتهاى نادانى خود را آشكار كرده است 2 الامام علي « ع » : غاية العقل ، الاعتراف بالجهل . [2] ( 2 ) امام على « ع » : حدّ اعلاى خردمندى اعتراف به نادانى است . 3 الامام علي « ع » : . . فتفهّم يا بنيّ وصيّتي . . فإن أشكل عليك شيء من ذلك فاحمله على جهالتك به ، فإنّك أوّل ما خلقت جاهلا ثم علَّمت . و ما أكثر ما تجهل من الأمر ، و يتحيّر فيه رأيك ، و يضلّ فيه بصرك ، ثم تبصره بعد ذلك . [3] ( 3 ) امام على « ع » : پسرم ! سفارش مرا درست بفهم . . . اگر چيزى از اين امور بر تو دشوار نمود ، آن را از نادانى خود نسبت به آن بدان ، چه تو نخست نادان آفريده شدى ، سپس علم آموختى و دانا شدى ، و چه بسيار چيزها است كه نمىدانى و نمىتوانى در بارهء آنها نظرى بدهى ، و راهى به جايى ببرى ، و پس از زمانى از آنها آگاه مىشوى . بنگريد ! دانستن اين مطلب واجب است كه اسلام ، علاوه بر آنكه راه را

[1] « غرر الحكم » / 300 .
[2] « غرر الحكم » / 222 .
[3] « نهج البلاغه » / 917 ، عبده 2 / 44 .

122