مىنويسد ارانى از لحاظ وسعت معلومات و جامعيت علمى بىنظير است .
دكتر ارانى علاوه بر مقالاتى كه در مجله دنيا منتشر كرده و بعد از مرگش طرفدارانش به صورت جزوه هاى مستقل بارها چاپ و انتشار داده‌اند مثل جزوه ماترياليسم ديالكتيك و جزوه عرفان و اصول مادى و غير اينها كتابهاى مستقل نيز تاليف كرده است كه شايد مهمتر از همه پسيكولوژى است .
با آنكه تقريبا پانزده سال از مرگ دكتر ارانى مىگذرد هنوز طرفداران ماترياليسم ديالكتيك در ايران نتوانسته‌اند بهتر از او بنويسند دكتر ارانى در اثر آشنائى به زبان و ادبيات فارسى و آشنائى فىالجمله به زبان عربى ماترياليسم ديالكتيك را سر و صورتى بهتر از آنچه ماركس و انگلس و لنين و غيرهم داده بودند داده است و از اين جهت كتابهاى فلسفى وى بر كتابها فلسفى پيشينيانش برترى دارد .
به اين مناسبت است كه با وجود بسيارى از تاليفات و ترجمه ها در اين زمينه ما بيشتر گفتار دكتر ارانى را سند قرار داديم .
تهران اسفند ماه 1332 شمسى مرتضى مطهرى .

32