من كان له زاد و راحلة قدر ما يقوت عياله و يستغنى به عن النّاس ينطلق إليهم فيسلبهم إيّاه لقد هلكوا إذا فقيل له فما السّبيل فقال السّعة في المال إذا كان يحجّ ببعض و يبقى بعض لقوت عياله أليس قد فرض الله عزّ و جلّ الزّكاة فلم يجعلها الَّا على من يملك مائتي درهم ) ( 1 ) كالصحيح منقولست از خالد كه گفت سؤال كردند از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه از تفسير قول حق سبحانه و تعالى كه خدا يتعالى راست بر كافه عالميان « و اين مجمل است كه مفسّر اوست ما بعدش تا وقع أو در نفوس بيشتر باشد » كه به زيارة خانه حق سبحانه و تعالى روند كساني كه استطاعة داشته باشند كه به آن خانه روند حضرت فرمودند كه سنّيان چه مىگويند ، و ظاهرا غرض حضرت اين بود كه قول شنيع ايشان مذكور شود قول مالك كه معاصر است و مىگويد كه اگر تواند پياده رفتن مستطيع است و ظاهر آية آنست كه زيادة بر استطاعتي كه لازم هر فعلى است داشته باشد كه آن را حق سبحانه و تعالى در آيات بسيار فرموده است كه « * ( لا يُكَلِّفُ الله نَفْساً إِلَّا وُسْعَها ) * » شخصي گفت كه مراد از استطاعت زاد و راحله است حضرت فرمودند كه اين قول هر چند در شناعت مثل قول مالك نيست اما در واقع اين قول نيز شنيع است و همين كافى نيست و فرمودند كه اگر همين كافى باشد سبب هلاك عالميان خواهد بود و همين مسأله را از حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه پرسيدند و حضرت فرمودند آن چه در اين مجلس مذكور شد كه در مجلس آن حضرت نيز گفتند كه استطاعت زاد و راحله است و بس و حضرت فرمودند كه سبب هلاك مردمان خواهد بود و ظاهرش اينست كه اين مجملى است كه تفسيرش بعد از اينست يا آن كه اگر چنين مىبود هر آينه مىبايست كه أكثر عالميان به ترك حج هلاك شوند به سبب

69