چون آفتاب بر أو مىافتد شتر را به راه مىاندازند و أو مىدواند و زيادة از صد هزار كس از عقب أو مىدوانند تا به ميل ، پس چون آفتاب بر آن كوه افتد و شتران جاى پاى خود را ببينند روانه شود ، زنهار كه پيش از طلوع آفتاب روانه مشو كه اگر پيشتر از طلوع در آيى لازمست كه گوسفندى بدهى چنان كه در فقه رضويست و مذهب صدوق و پدر اوست ، و مشهور آنست كه آثم است و حجش صحيح است اما اگر پيش از طلوع فجر روانه شود گوسفند مىدهد و حجش صحيح است اگر بيتوته مشعر را به جا آورده باشد و الا حجش باطل است بنا بر اشهر ، و بعضي گفته‌اند كه شترى مىكشد .
پس روانه شو با سكينه قلب بذكر الهى و با آرام تن و ميانه راه رو نه بسيار تند و نه بسيار آهسته اگر پياده باشى و اگر سواره باشى شتر را ميانه بران و بر تو باد كه روانه شوى با استغفار چنان كه حق سبحانه و تعالى فرموده است كه افاضه كنيد از جائى كه مردمان كوچ مىكنند ، و استغفار كنيد و از حق سبحانه و تعالى طلب كنيد مغفرت را به درستى كه حق سبحانه و تعالى آمرزنده و مهربانست ، و از پيش گذشت كه اين آية در افاضه عرفات نازل شده است و ليكن چون لفظ آية عمومى دارد عمل بعموم كرده است نه بخصوص سبب با آن كه هميشه استغفار مطلوبست ، و مكروهست كه بعد از كوچ كردن مردمان در مشعر بمانند ، و منقولست كه روايتي بر اين وارد شده است ، و ذكر صدوق نيز دليل روايتست و تتمه صحيحه ابن عمار است با أكثر آن چه از پيش گذشت كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه چون به وادى محسّر رسى و آن واديست عظيم در ميان مشعر و منى و بمنى نزديكتر است پس در آنجا تند برو مانند شتر كه تند رود به مقدار صد گام و در روايت موثق كالصحيح عمر بن يزيد صد ذراع است و قريبند به يك ديگر و اگر

443