عليه و آله فرمودند كه حق سبحانه و تعالى چشمهاى فرزند آدم را بر دو پيه مقرر فرموده است و آب چشم را شور گردانيده است تا پيه گداخته نشود و فاسد نشود و فايدهء ديگر آن كه هر چه در چشم افتد آن را بگدازد و بيرون آيد و آب گوش را تلخ آفريده است تا حفظ كند مغز سر را از جانوران چون به بوى مغز سر از گوش داخل دماغ مىشوند و تلخى آب گوش ايشان را مانع است از رفتن به گوش ، و آب بيني را سرد آفريده است تا به استنشاق هوا سرد شود و به دماغ رسد و اگر چنين نباشد مغز سر گداخته مىشود ، و آب دهن را شيرين كرده است تا لذت طعام و شراب را بيابد و به سبب آن به گلو فرو رود ، و اما كلمه كه اوّلش كفر است و آخرش ايمان كلمه لا إله الا الله است و دور نيست كه اشاره به اين باشد كه تا مذاهب باطل را نگذارى بمذهب حق نمىرسى .
پس حضرت فرمودند كه اين نعمان زنهار كه قياس مكن به درستى كه پدرم از پدرانش از حضرت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله روايت كرده است كه هر كه چيزى از دين را قياس كند برأي خود حق سبحانه و تعالى أو را با شيطان در جهنم در آورد چون أول كسى كه قياس كرد شيطان بود كه گفت مرا از آتش خلق كرده و آدم را از گل و آتش اشرفست از گل پس چيزى كه از آتش مخلوق شده باشد مىبايد كه بهتر باشد از چيزى كه از گل مخلوق شده است و نظر نكرد نفس ناطقه انساني را كه حق سبحانه و تعالى أو را از نور آفريده است و شرف نور را بر نار ندانست پس زنهار كه قياس مكن كه دين الهى دانسته نمىشود برأي و قياس ديگر فرمودند كه قتل أعظم است يا زنا نعمان گفت قتل نفس حضرت فرمودند كه حق سبحانه و تعالى قتل نفس را به دو شاهد مقرر گردانيده است و در زنان چهار گواه مىبايد .
ديگر فرمودند نماز أعظم است يا روزه گفت نماز گفت چرا حايض

348