كفاره دارد فرمودند كه اگر زيادة شود از دو مرتبه گفته باشد كه سه مرتبه باشد و راست گفته باشد گوسفندى مىكشد و به فقرا مىدهد ، و اگر دروغ گفته باشد گاوى مىدهد ، و عبد از اين تفصيل خواهد آمد كه در دو مرتبه گاو مىدهد ممكن است اين حديث را حمل كرده‌اند در صورتي كه دو مرتبه واقع شده باشد به آن كه جمله و على المخطى بر سر خود باشد و اين بعيد است يا آن كه مخير باشد و بعد از اين خواهد آمد تفسير اين آية و رواياتى كه واقع شده است در تفسير آن و ظاهر آنست كه اين تفسير بطن آية باشد .
( و قال أبى رضى الله عنه في رسالته إليّ اتّق الله في احرامك الكذب و اليمين الكاذبة و الصّادقة و هو الجدال ، و الجدال قول الرّجل لا و الله و بلى و الله فان جادلت مرّة أو مرّتين و أنت صادق فلا شئ عليك و ان جادلت ثلثا و أنت صادق فعليك دم شاة فان جادلت مرّة كاذبا فعليك دم شاة و ان جادلت مرّتين كاذبا فعليك دم بقرة و ان جادلت كاذبا ثلثا فعليك بدنة و الفسوق الكذب فاستغفر الله منه . ) ( 1 ) و پدرم در رساله كه بسوى من فرستاده بود گفته بود و عبارت فقه رضويست كه آن حضرت صلوات الله عليه مىفرمايند كه پرهيز كن در حالت احرامت از دروغ كه فسوقى است كه حق سبحانه و تعالى فرموده است ، و پرهيز كن از قسم دروغ و راست و آن جدالى است كه حق سبحانه و تعالى از آن نهى فرموده است .
و در فقه اين عبارت موجود است كه الَّذى نهاه الله و اتّق الصّيد ) و از شكار پرهيز كن و جدال در لغت اگر چه مجادله كردنست و نزاع كردن و ليكن مراد الهى در اينجا لا و الله و بلى و الله گفتن است بنا بر مشهور پس اگر

540