مرغ خانگى است مانند مرغ لأرى كه در اين بلاد مىباشد و بزرگتر از مرغهاى خانگى اين بلاد است و بعضي گفته‌اند كه هر مرغ خانگى اصلش از حبش است و عرب و دجاج را اطلاق مىكند بر نر و مادة و نرش خروس است .
( و في خبر اخر انّها تدفّ دفيفا ) ( 1 ) و در خبر ديگر وارد است كه دجاج از حرم بيرون مىتوان برد زيرا كه صاف نمىرود در پريدن بلكه بال برهم مىزند اگر از فوق به زير آيد ، و شيخ و كلينى در حديث سابق معاوية اين زيادتى را نقل كرده‌اند كه هر مرغى كه پرد مانند كبوتر بيرون نمىتوان بردن أو را از حرم و هر چه صاف نرود و بال برهم زند مانند مرغ و خروس از حرم بيرون مىتوان برد ظاهرا مراد حضرت پريدنست به فوق يعنى هر چه بر بالا نپرد ، و صدوق نقل بحسب معنى كه يافته است كرده است و لم يصف را بمعنى دفيف برده است و دفيف كه در برابر ضعيف است نه اين دفيف است بلكه مرغان هوائى بعضي بال برهم زدنشان بيشتر است از صاف پريدن مانند كبوتر گوشت آن حلال است و بعضي صاف رفتن آنها بيشتر است مانند كركس و باز گوشت آن حرام است و در اينجا مراد از ضعيف أصل پريدنست باختيار خود چنانكه مشاهد است در هر مرغ خانگى و خروس كه نمىپرند مگر در وقتي كه جانورى خواهد آن را بگيرد و أمثال آن و به بالا نمىپرند باختيار خود ، و حيواني ديگر نيست كه قاعده بايد گفت همين مرغ و خروس خانگى است كه أنواع دارد بلى در دجاج حبشي توهمى مىرود كه مرغى بحرى باشد چون در كنار درياست تعيش آنها احتمال مىداده‌اند كه از قبيل قاز و أردك باشد سؤال كردند و حضرات معصومين صلوات الله عليهم رفع توهم ايشان فرموده‌اند به آن كه قاز و أردك پرندگى دارند و مرغ و خروس خانگى پرنده نيستند و الله تعالى يعلم

287