حضرت امام محمد تقى نشسته بودم كه داخل شد بر آن حضرت صالح بن سهل و اوقاف قم بدست او بود از جانب حضرت پس گفت اى سيد من مرا حلال كن از ده هزار درهمى كه صرف كرده ام حضرت فرمودند كه حلال كردم پس چون صالح بيرون رفت حضرت فرمودند كه هر يك از ايشان اموال حق آل محمد و يتيمان و فقرا و مساكين و ابناء السبيل آل محمد را مىخورند و مىآيند كه ما را حلال كن من كه نمىتوانم گفت كه نمىكنم و ليكن و الله كه حق سبحانه و تعالى از ايشان در روز قيامت سؤال خواهد كرد سؤالى در نهايت شدّت و آن كه حضرت اول چنان فرمودند و بعد از آن چنين فرمودند ممكن است كه از جهة سد اين راه باشد كه ديگرى چنين نكند يا تقيه كرده باشند از او چون ظاهر شد كه فاسق بوده است و از فاسق همه كار مىآيد و يا آن كه بر ايشان ظاهر شود و به او برسد كه چنين بخششها كه اين كس از جهة روى مردمان و دفع زبان ايشان كند اعتبارى ندارد و اين راهى است از گدائيهاى زور .
و شيخان روايت كرده‌اند از محمد بن زيد طبرى يعنى مازندرانى و اصلش كوفى است در آنجا ساكن مىبوده است و از اصحاب حضرت امام رضاست كه گفت شخصى از تجار شيراز از شيعيان آن حضرت صلوات الله عليه به آن حضرت عرضه نوشت و سؤال كرد كه آن حضرت او را رخصت دهد در ندادن خمس حضرت نوشتند بسم الله الرّحمن الرّحيم به درستى كه حق سبحانه و تعالى واسع العطايا و كريم است و احتياج بخلق ندارد و ليكن ضامن شده است ثواب را بر اعمال خير و ضامن است هم و غم را بر تنگى و بخل ، حلال نيست مالى مگر از آن وجهى كه حق سبحانه و تعالى آن را حلال فرموده است و خمس مدد ماست بر كارهاى خير ما بر قضاء قروض و ديون ما و روزى و مدد عيالان ماست و آزاد كرده هاى ما شيعيان ما و مدد ماست بر آن چه بذل كنيم و عرض خود را بخريم از حكام جور و دشمنان ما پس خمس را از ما منع مكنيد و خود را از

606