كه شب كسوف شده بود يا شام شود بداند كه روز آفتاب گرفته بوده است و او مطلع نشده بود حضرت فرمودند كه اگر كل قرص آفتاب و ماه گرفته باشد قضا مىكنى يا قضا كرده مىشود و اگر بعضى گرفته باشد قضا بر تو نيست و اين محمول است بر صورت جهل چنانكه ظاهر سؤال است .
و در صحيح از زراره و محمد بن مسلم منقول است كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه هر گاه كل قرص آفتاب بگيرد و تو ندانى و بعد از آن بدانى كه منجلى شده باشد بر تست كه قضا كنى و اگر جميع نگرفته باشد قضا واجب نيست .
و كالصحيح از حريز از آن حضرت صلوات الله عليه منقول است به همين تفصيل در خسوف قمر و اما اگر عمدا ترك كرده باشد اگر چه بعضى گرفته باشد قضا واجبست از جهة عمومات اخبار صحيحه كه هر كه فوت شود از او نمازى واجبست كه آن را قضا كند .
و از جهة صحيحه حماد از حريز از استادش كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه هر گاه ماه بگيرد و شخصى بيدار شود و كاهلى كند كه نماز كند بايد كه در روز غسل كند و نماز را قضا كند و اگر بيدار نشود و بعد از انجلا بيدار شود قضا مىكند بدون غسل .
و در موثق از عمار منقول است كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه اگر نماز كسوف را طول دهى تا انجلا بهتر است و اگر يك مرتبه نماز كنى سبك نيز جايز است و اگر علم به كسوف نداشته باشى و بعد از آن بدانى قضا نمىبايد كرد و اگر كسى ترا بيدار كند و علم بهم رسانى و كاهلى كنى و بخواب روى بر تست كه قضا كنى نماز را .
اما آن چه مرويست در صحيحه على بن جعفر كه گفت سؤال كردم از برادرم حضرت امام موسى كاظم صلوات الله عليه از نماز كسوف و آن كه اگر

357