إسم الكتاب : لوامع صاحبقرانى ( شرح الفقيه ) ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 610)

رواست كه ياد غير او در خاطر گذرد يا بر زبان جارى شود و همچنين شكم خود را باز مىدارد از خوردنها و هميشه خود را در تعب مىدارد به روزهء روز و عبادت شب بلكه تعب نيست در آن مرتبه بلكه نهايت لذت دارد و نه از جهت لذت نفس مىكند بلكه محبت الهى همه لذات جسمانى و روحانى او را محو كرده است و سوخته است و فانى فى الله شده است و چون مبتدى را ممتنع است اين نيت كردن بلكه نيت اختيارى نيست مطلقا و مقدمات آن اختياريست زيرا كه نيت معنى است كه داعى بر فعل است و هر حالتى كه دارد آن حالت او را بر فعل مىدارد پس اگر خوف عذاب بر او غالب باشد نمىتواند نيت ثواب كردن و بر عكس و همچنين اگر قبول خلايق منظور نفس اوست و در برابر ايشان عبادت مىكند اگر هزار سعى كند كه نيت را از جهت خوف الهى به جا آورد نمىتواند بلى بر زبان مىتوان گذرانيدن و در خاطر در مىتوان آوردن اما اينها نيت نيست پس اگر مبتدى خواهد كه نيّتش صحيح شود مىبايد كه ترك مألوفات و مستلذات جسمانى بكند و همگى خود را به عبادات و طاعات و اوراد و اذكار بدارد با مراقبه كه هميشه خود را منظور خداوند داند و جميع از ارباب قلوب تلقين مريدان مىكرده‌اند اين ذكر را كه « الله حاضرى و ناظرى » و اين عبارت به عربى و فارسى هر دو درستست معنى عربيش اينست كه حق سبحانه و تعالى حاضر است مرا يعنى علم او احاطه كرده است مراد و هميشه نظر تربيت بسوى من دارد چون ربّ العالمين است و فارسى آن خطاب است با حق سبحانه و تعالى يعنى خداوندا تو حاضرى و تو ناظرى .
و بر مبتدى خصوصا عوام بسيار مشكل است كه ايشان تصوّر نكنند خدا را به صورتى و مكانى بلكه همين كه متوجه ذكر و فكر مىشود قوت واهمه همان ساعت خداى مىسازد و صورتى از جهت او قرار مىدهد و مكانى از جهت او مقرر

41