اهل خود مىآيد حضرت فرمودند كه بلى گفت در هر چند روز يك بار مىآيد حضرت فرمودند كه به مقدار فضيلتها كه ايشان دارند به نسبت آن رخصت ايشان مىدهند هر چند فضيلت بيشتر است رخصت بيشتر مىدهند بعضى از ايشان هر روز به زيارت اهل خود مىآيند و بعضى در هر دو روز يك بار مىآيند و بعضى در هر سه روز يك بار اسحاق گفت كه از گفته آن حضرت چنان يافتم كه كمتر از يك هفته رخصت نمىدهند پس اسحاق گفت كه در چه وقت ايشان مىآيند حضرت فرمودند كه نزد زوال آفتاب از خط نصف النهار كه اول پيشين است يا اندكى پيش از زوال مىآيند و حق سبحانه و تعالى ملكى را با او مىفرستد كه به او نمايد چيزى را كه سبب خوشحالى آن مرده شود و به پوشاند از او آن چه را كراهت داشته باشد خواه از امور اخروى باشد مثل عبادات و طاعات را به او مىنمايند و معاصى را از او مىپوشانند و خواه از امور دنيوى باشد مثل رفاهيت و سرور ايشان را مىنمايند و غم و الم را مستور مىسازند .
و هيچ شك نيست كه مراد از اين حديث و احاديث ديگر از اين باب آنست كه مردگان به زيارت زندگان مىآيند و ليكن علامه رحمه الله در منتهى ذكر كرده است كه سنت است كه به زيارت قبور مكرر بروند و اين حديث را دليل او آورده‌اند و تاويلى از جهت علامه مىتوان كرد كه هر گاه مردگان به زيارت زندگان آيند بطريق اولى ايشان را به زيارت مردگان بايد رفت يا چون ايشان مىآيند بازديد ايشان مىبايد كرد و محتمل است كه غرضش اين باشد كه اين حديث اگر چه ظاهرش زيارت مرده است حمل مىبايد كرد بر زيارت زنده ها چون ظاهر حديث شباهتى به تناسخ دارد اگر چه تناسخ آنست كه روح به بدن جسمانى ديگر تعلق مىگيرد و در اينجا تعلق به بدن مثالى گرفته است چنان كه خواهد آمد و ظاهرا بواسطه تعجيل در تصنيف غافل شده سهو كرده باشد و الله تعالى يعلم .

474