و از آن حضرت صلوات الله عليه سؤال كردند از شخصى كه بخواب رود نشسته آيا بر او وضو واجبست حضرت فرمودند كه بر او وضو واجب نيست مادامى كه نشسته است و پاها را دراز نكرده است .
و شيخ طوسى نيز حديث مجهول الحالى را نقل كرده است قريب به اين و على اى حال حمل مىبايد كرد بر آن كه شعورش باقى باشد و اظهر حمل آنست بر تقيه چون عامه خواب را ناقض نمىدانند فى نفسه بلكه به اعتبار حدث ناقض مىدانند و تا اين كس ضبط خود كرده است و نشسته است حدثى از او صادر نمىشود و چون پاها دراز كرد قوت ما سكه ضعيف مىشود و حدث بيرون مىآيد و تجربه شاهد است بر خلاف اين .
مع هذا زياده از ده حديث صحيح و از احاديث موثقه و حسنه و قويه بسيار دلالت مىكنند صريحا بر آن كه هر گاه مزه خواب را بيابد و شعورش زايل شود وضوى او باطل مىشود در هر حالى كه باشد خواه در ركوع ، و خواه در سجود ، و خواه در راه رفتن بلكه بسيار كم است در مطلبى از مطالب فقهى كه اين مقدار حديث در آن وارد شده باشد .
و تعجب از صدوق دارم كه با احاديث متواتره چگونه عمل به اين حديث ضعيفى كه ظاهر است كه تقية وارد شده است كرده است ، و اگر بر عكس مىبود جا داشت كه عمل بحديث ضعيف اينجا كند و آن احاديث را طرح كند و بر تقديرى كه احاديث آن طرف نيز متواتر باشد البته آنها را حمل بر تقيه لازم است چون موافق عامه است .
و احتمال دارد كه اعتقاد بحديث زراره داشته باشد كه در اول باب ذكر كرده است و اين را نقل كرده باشد از جهت عمل به آن در حال تقيه چنان كه بسيار چنين كرده است و خواهد آمد .
< صفحة فارغة > [ بوسيدن ، و دست به بدن زن ماليدن و در دست ماليدن به فرج ايشان وضو نيست ] < / صفحة فارغة > ( وقال ابو جعفر صلوات الله عليه ليس فى القبلة و لا المباشرة

511