نام کتاب : لوامع صاحبقرانى ( شرح الفقيه ) ( فارسي ) نویسنده : محمد تقي المجلسي ( الأول ) جلد : 1 صفحه : 358
صلوات الله عليه وارد شده است كه آن حضرت به يك صاع آب غسل مىفرمودند ، و اگر بعضى از زنان با آن حضرت غسل مىكردند يك مد بر آن مىافزودند . و بر اين مضمون نيز احاديث صحيحه وارد است ، پس ظاهر شد كه صاعى نه رطلست و رطلى نود و يك مثقالست و هر ده درهم هفت مثقال است ، پس رطلى صد و سى درم باشد و چون حساب درهم بنا بر مذهب مشهور شش دانك است ، و هر دانگى هشت دانه جو ، و جو اختلاف در آن بهم مىرسد بحسب شهرها در بزرگى و كوچكى بلكه در هر شهرى بحسب زمينها مختلف مىشود تا آن كه شيخ بها الدين محمد طاب ثراه هر تصنيفى كه مىكردند يك مرتبه ترازو مىآوردند و جو را مىكشيدند و به آن حساب مىنوشتند ، و لهذا دو تصنيف او موافق نيست و هر جائى مقدارى قرار داده است . و اين ضعيف را بخاطر رسيد كه علماى خاصه و عامه ذكر كردهاند كه دينار در جاهليت و اسلام تغيير نيافت و دينار اشرفى است ، و اشرفيهاى قديم ديدم كه به همين وزن اشرفيهاى حال بود كه چهار دانك و نيم مثقال صيرفى مشهور است و به آن حساب كرديم درهم را هر صاعى ششصد مثقال و چهارده مثقال و ربع مثقال شد بمثقال صيرفى و بنا را بر آن گذاشتيم در جميع مقاديرى كه گذشت و خواهد آمد إن شاء الله . و اگر رطل را مدنى حساب كنيم و دينار را صيرفى حساب كنيم دو برابر مشهور مىشود كه يكمن شاهى و بيست و هشت مثقال و نيم باشد ، و نزديك مىشود به تحديدى كه مصنف كرده است و ممكنست كه اين صاع پنج مدى باشد كه حضرت با زوجه خود غسل مىفرموده باشند ، و آن قريب به دو صاع مىشود زيرا كه بنا بر مشهور صاعى هزار و صد و هفتاد درم است . و بنا بر آن چه صدوق گفته است دو هزار و صد درم مىشود پس بنا بر اين حمل مىكنيم صاع پنج مدى را به صاعى كه حضرت با زوجه خود غسل كرده
358
نام کتاب : لوامع صاحبقرانى ( شرح الفقيه ) ( فارسي ) نویسنده : محمد تقي المجلسي ( الأول ) جلد : 1 صفحه : 358