غرب نيز حالت پويايى به خود بگيرد و شايد روزى بتواند با تفسيرها و تغييرات اصلاحى كه در آن به وجود بيايد قدرت تعميم بيشترى در ميان جوامع بشرى پيدا كند .
5 - در بند دوم از تبصرهء مادهء سى و يكم حقوق بشر از ديدگاه اسلام ، مقايسه‌ها و تحقيقات و تطبيقات مستمر ما بين دو نظام حقوق بشر ( از ديدگاه اسلام و از ديدگاه غرب ) را يك امر واجب مقرّر كرده است و بديهى است كه عمل به اين بند موجب پويايى و فعاليت تكاملى هر دو نظام مىشود ، و در نتيجه نه تنها چشم اندازهاى بسيار مفيد براى جوامع بشر در اين دو نظام پديدار مىگردد بلكه هر چه زمان با اين پويايى و فعاليت جلوتر برود به مشتركات و اتحادهاى بيشترى ميان دو نظام حقوقى دست مىيابيم .
6 - يكى از مهمترين تفاوتها ميان دو نظام حقوق بشر از ديدگاه اسلام و از ديدگاه غرب در عامل ضمانت اجرا است . گر چه اغلب دول كشورهاى روى زمين اعلاميهء حقوق بشر از ديدگاه غرب را تأييد و خود را ملزم به اجراى آن قلمداد كرده‌اند ، ولى چون شمار بسيار چشمگير و قابل توجهى از قوانين اساسى كشورها و مذاهب و اخلاقيات اقوام و ملل با مواد و بندهاى حقوق بشر از ديدگاه غرب موافقت كامل ندارند ( مانند كشورهاى اسلامى و بسيارى از كشورها و جوامع شرقى و جهان سوم ) ، لذا عامل اجراى حقوق مزبور به مشكلاتى برخورد مىكند ، مخصوصا با مشاهدهء تبعيض كه به و فوز در اجراى آن مشاهده مىشود . در صورتى كه عامل ضمانت اجراى حقوق بشر از ديدگاه اسلام مربوط به منابع دين اسلام است و همان گونه كه در بند 2 تبصرهء ماده سى و دوم آمده است همهء مواد و بندهاى آن « حدود الله » ( قوانين الهى ) محسوب مىشود و ضمانت اجرايى آن از متن خود دين اسلام بر مىآيد .

227