إسم الكتاب : رسائل فقهى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 346)

اسلام با كمال صراحت در آيات قرآنى بيان شده است . آيهء مربوط به كرامت ذاتى عبارت است از آيهء 71 سورهء اسراء . اين آيه در زمينهء مورد عنايت قرار گرفتن انسانها از طرف خدا براى برخوردارى از كرامت ، تفاوتى نمىگذارد ، و مسلم است كه اين كرامت ذاتى اگر چه موجب به وجود آمدن حقوق و تكاليف خاصى براى انسانها در مقابل يكديگر است ولى با نگرش به دلايل علمى و اخلاقى ويژه و نيز از ديدگاه اديان الهى نمىتواند به تنهايى دليل كمال و شرافت ارزشى انسان باشد ، بلكه براى به دست آوردن كرامت ارزشى ، كوشش و تلاش مستمر در تصفيهء درون و انجام تكاليفى كه در هر دو قلمرو فردى و اجتماعى متوجه انسان مىگردد ، ضرورت دارد . براى آشنايى بيشتر با حقيقت و لوازم هر دو نوع كرامت ( ذاتى و ارزشى اكتسابى ) به بحث كلى در بارهء « حق كرامت » ( مندرج در كتاب تحقيق در دو نظام حقوق جهانى بشر ) مراجعه فرماييد .
2 - علت كرامت ذاتى براى همهء انسانها ، با نگرش به اختلاف شديد نظريات فلسفى در بارهء انسان كه هنوز دانشگاههاى دنيا موفق به برطرف كردن آن نشده‌اند ، - يعنى هنوز از ديدگاه دانشگاهى توانايى اثبات شرف و حيثيت براى همهء انسانها به وجود نيامده است و لوياتان [1] توماس هابس هم به عنوان زير بناى شناخت و ارزشيابى انسانها از دانشگاه‌هاى دنيا رخت بر نبسته است - كاملا بىاساس بوده و نمىتوان براى كرامت ذاتى از ديدگاه علوم حرفه اى امروزهء دانشگاهى ( البته با تعريف بىپايه اى كه در حال حاضر براى علم در نظر گرفته مىشود ) اساس و مبنايى صحيح مطرح ساخت . در صورتى كه از ديدگاه اسلام اين كرامت ذاتى ، عنايت خداوندى در بارهء بندگان خويش است .
3 - در مواردى كه يك انسان به جهت ارتكاب خيانت و يا جنايت و ديگر تبهكاريهايى كه ارزش انسانيت انسان را متزلزل و يا به كلى ساقط مىكند حق كرامت از او سلب مىشود ولى در عين حال ، حق حيات چنين انسانى محفوظ مىماند ، يعنى همه شئون حياتى چنين شخصى كه مسلوب الكرامه شده است بايد مراعات شود .

[1] براى لوياتان ( نام كتاب مشهور هابس ) ، دو معنى گفته شده است : يك - بزرگترين و نيرومندترين جانورى كه مىتواند بر همهء حيوانات ديگر غلبه كند و يا آنها را شكار نمايد . دو - نهنگ دريا

161