ساير حقوق و تكاليف را كنار بگذاريم ، با اطمينان مىتوانيم بگوييم همه فقهاى شيعه و اهل سنّت در بارهء قاعده « لا ضرر و لا ضرار » اتفاق نظر دارند .
< فهرس الموضوعات > اقسام ضرر < / فهرس الموضوعات > اقسام ضرر براى اين كه بدانيم معناى منفى شدن ضرر و اضرار در شريعت اسلامى چيست ، بايستى أولا اقسام ضرر را با توجه به حقيقت ضرر ، شخص متضرر ، علل و انگيزه‌ها و نتايج آن به اقسام گوناگون تقسيم نماييم :
< فهرس الموضوعات > 1 - اقسام ضرر با توجه به حقيقت آن < / فهرس الموضوعات > 1 - اقسام ضرر با توجه به حقيقت آن در مباحث گذشته گفتيم ضرر عبارت است از كاستن يا از دست دادن آن وضع طبيعى و يا مقرّرى قانونى كه مطلوب انسان است . جاى ترديد نيست كه هر چهار واحد در اين تعريف : ( كاهش يا از دست رفتن ، وضع طبيعى يا مقرّرى قانونى ، تثبيت و مطلوبيت ) به حسب كيفيتها و كميتها قابل اختلاف مىباشد لذا ممكن است با نظر به ماهيت ضرر كه همواره در احوال و رويدادهاى مشخصى نمودار خواهد گشت صدها قسم تصور شود .
< فهرس الموضوعات > 2 - اقسام ضرر با توجه به شخص متضرّر < / فهرس الموضوعات > 2 - اقسام ضرر با توجه به شخص متضرّر با توجه به وضع شخصى انسانها از لحاظ قدرت و ناتوانى مادى و روحى و خصوصيات آنان ، ضرر وارد بر شخص ، اقسام گوناگونى پيدا مىكند از قبيل :
1 - قابل تحمل و غير قابل تحمل .
2 - قابل جبران و غير قابل جبران .
3 - اختلاف در تأثرات روانى در مقابل ضررها .
با اندك دقت در اين دو تقسيم ( از نظر حقيقت ضرر و شخص متضرر ) به اين نتيجه بديهى مىرسيم كه به طور كلى مفهوم ضرر يكى از مفاهيم كاملا نسبى است .
< فهرس الموضوعات > اقسام ضرر با توجه به علل و انگيزه‌هاى آن < / فهرس الموضوعات > اقسام ضرر با توجه به علل و انگيزه‌هاى آن اصول ضررها با توجه به علل و انگيزه‌هاى آنها بر چهار قسم است

100