در اين مضمون مرحوم فيض ، ده روايت از كافى و تهذيب و من لا يحضره الفقيه نقل نموده است . [1] از تمام يا اكثر اين روايات ، حرمت خوردن ماهى بدون فلس كاملا استنتاج مىشود .
اما در ساير حيوانات دريايى ، از نظر روايات منبع معتبرى بر حرمت گوشت حيوانات دريايى وجود ندارد ، ممكن است اطلاق ادلَّه حرمت بعضى از حيوانات مانند سگ و خوك شامل نوع دريايى آنها هم بوده باشد ، بلكه يك روايت مرسله به عكس هر حيوانى را كه در خشكى حلال است انواع دريايى آنها را نيز تحليل مىنمايد ، اين روايت در كتاب جواهر ، كتاب « اطعمه و اشربه » ذكر شده است : هر حيوانى كه در دريا باشد و مماثل آن در خشكى مأكول اللحم بوده باشد مباح است . هم چنين روايت صحيحه اى مىگويد : هر چيزى كه در دريا باشد و پوستى مانند ورق نداشته باشد حرام نيست بلكه مكروه است . اين صحيحه با ادلَّه اشتراط مأكوليت ماهى به دارا بودن پوست تخصيص مىيابد .
آن چه كه در حرمت تمام حيوانات دريايى به جز ماهى استدلال شده است اجماعى است كه از هفت كتاب فقهى مهم نقل شده است . صاحب جواهر مىگويد : بلكه ممكن است ادعاى اجماع محصل نمود .
تبصره - ضمنا صاحب جواهر پرنده دريايى را هم به ماهى اضافه نموده است و ما هيچ مدركى براى آن نديديم . مگر يك روايت كه زراره از حضرت باقر عليه السّلام نقل كرده است كه فرمود : هر پرنده اى كه قانصه داشته باشد مأكول است . ( قانصه در پرنده به منزله معده در انسان است ) .
2 - انواع پرندگان مأكول اللحم هر پرنده اى كه داراى چنگال بوده باشد كه بتواند شكار كند مأكول اللحم نمىباشد ، مانند : باز و عقاب و شاهين . يا بتواند شكار كند ولى داراى چنگال باشد مانند كركس حرام است . روايات زيادى در اين باره وجود دارد ، از آن جمله در كتاب كافى و تهذيب از داود بن فرقد از امام صادق عليه السّلام نقل شده است كه هر حيوان درنده كه داراى دندان

[1] الوافى ، ملا محسن فيض كاشانى ، ج 11 ، ص 11 و 12

110