بود بالانفراد اگر مقدم باشد بر ساير ورثه در طبقه و درجه و بالمشاركه اگر مساوى باشد فى الدرجة و الطبقة فى جميع التركه اگر ابداً قسمتى نشده و فى البعض الباقى [1] اگر بعضى قسمت شده دون بعض ديگر اگر چه احتياط به صلح در آن مقدار قسمت شده سزاوار نيست كه ترك شود .
مسأله - هر گاه بعض وارث مثل نصف آن مثلا آزاد است و نصف ديگر او رقّ ، به مقدار آن چه آزاد است ارث مىبرد .
چهارم از موانع حمل است كه حمل ارث نمىبرد مگر با اتصالش حياً و لو آن كه وقت موت و مورث زنده باشد و لكن از براى او نصيب دو پسر جدا مىكنند احتياطاً .
پنجم از موانع ، تولد اولاد است از زنا كه بين آن طفل و بين ابوين و منتسبين به ابوين توارثى نيست اگر از ابوين هر دو زنا باشد ، و اگر از احدهما زنا باشد دون ديگرى آن وقت بين آن طفل و بين زانى و منتسبين به زانى توارثى نخواهد بود و اما بين آن طفل و بين اولادش و زوج يا زوجه اش و بين احد الابوين كه از او زنا نباشد وارث خواهد بود .
مسأله - بدان كه هر گاه طفل متولد از وطى به شبهه بشود بين آن طفل و اولادش و بين آن شخص مشتبه و اقاربش چه پدر و مادر هر دو يا احدهما توارث خواهد بود و همچنين اگر ولد از وطى به حرام حاصل شده باشد از قبيل ولد الحيض و موطوئة الام در رمضان و امثال اينها بين او و بين ابوين و منتسبين به آنها توارث خواهد بود چون در اين موارد وطى حرام است نه آن كه زوجه از زوجيت خارج شده باشد و اجنبيه بوده باشد و هكذا در كسانى كه به مذهب آنها وطى و نكاح غير مشروع را مشروع مىدانند يا نكاح محرمات را جائز مىدانند مثل مجوس اگر به

[1] احوط تصالح است در قسمت شده و نشده .

57