اگر بعد از اخراج اين دو ، بقيه از ثلث را اگر چيزى زياد بيايد صرف در مستحباتى كه وصيت نموده خواهد شد و لو در حين وصيت ذكراً مقدم باشد بر واجب مالى و بدنى و به همين ترتيب است اگر به دو أمر از اين سه أمر وصيت كرده باشد .
مسأله - اگر وصيت به هر سه امر كرده باشد و غرضش [1] آنست كه ثلث تركه را در اين سه مصرف بالسويه صرف كنند و غرضش هم اين نباشد كه زياده از ثلث صرف در اين سه مصرف نشود ، پس در صورت وفا و عدم مزاحمت اشكالى ندارد ، و در صورت مزاحمت و عدم وفا ؛ ثلث تركه را بين هر سه بالسويه قسمت مىنمايند و اگر ثلث از ثلث كفايت به واجبات مالى ننمايد بقيه را از اصل تركه مىدهند به خلاف واجب بدنى و متبرع بها ، و چون اخراج وصيت بعد از ديون ميت است پس در اين مسأله و امثال آن از صور وصيت به مقدارى از كسور تسعه به جهت دين دين و غير دين و مزاحمت به اتمام دين تعيين مقدار وصيت به اين قسم است [2] كه ملاحظه شود آن چه وصيت نموده براى خصوص دين چه مقدر از كسور تسعه است بالاضافه بجميع تركه و به مقدار كسر مشاع تحت آن بالاضافه به مقدار زائد بر آن مقدار زائد افزوده شود از مساوى دين و از آن زائد با آن چه بر آن افزوده شده موصى به اخراج شود ، پس در فرض مسأله هر گاه تركه ميت ده تومان باشد و دين او شش تومان و موصى به ثلث تركه كه در اين سه مصرف مرقوم صرف شود بالسويه پس أولا شش تومان كه مساوى دين است موضوع شود ، و زياده

[1] مجرد غرض موجب لزوم توزيع نمىشود بلكه بايد انشاء وصيت كند به اين كه ثلث بالسوية مصرف شود تا لازم شود توزيع بالسوية .
[2] محتاج به محاسبه است .

44