اعمام ابوينى يا ابى آن معتق خواهد بود . و هر گاه عتق كننده و وارث او همه مرده باشند ظاهر اينست كه مولاى مولاى معتق وارث خواهد بود . و اگر آن هم نباشد قرابت مولاى مولا به تفصيلى كه گذشت .
عنوان سوم در كيفيت ارث قردن ولاءِ ضامن جريره و مراد از ضامن جريره آن است كه كسى ضامن بشود كه هر جريره و جناياتى كه از ديگرى صادر شود و ديه داشته باشد ديهء او را بدهد و ارث او را هم ببرد و اين ضمانت گاهى از دو طرف مىشود و گاهى از يك طرف و هر دو قسم صحيح است و شرط است در وارث بودن ضامن جريره چند امر :
اول آن كه آن ضامن جريره مانعى از موانع ده گانهء ارث نداشته باشد نظير وجود وارثى اقرب از ضامن جريره مثل وجود طبقات ثلاثه از ارحام و وجود مولاى معتق .
دوم آن كه عقد مشتمل بر ايجاب و قبول واقع بسازند و شرط نيست در آن لفظ مخصوصى بلكه كفايت مىكند در آن هر لفظى كه دلالت كند بر اين معنى و بايد موجب و قابل بالغ و عاقل و قاصد باشند .
سوم حريت ضامن [1] و مضمون عنه كه اگر عبدى ضمانت بنمايد يا حرى ضمانت عبدى بنمايد ضمانتش باطل خواهد بود .
چهارم آن كه مضمون عنه در حال عقد ضمانت مثل حال موت وارث اقربى نداشته باشد از طبقات ثلاثهء ارحام و از مولاى معتق ، بلى احد الزوجين با ضامن جريره وارثاند و نصيب اعلا را هم مىبرند از نصف و ربع .

[1] با اذن مولى خالى از تأمل نيست .

126