هشتم آن كه سدس از يك سدس يا از دو سدس و نيم تركه بر فرض اتحاد اصول و ثلث از سدس يا از دو سدس و نيم بر فرض تعدد اصول ، حق آنها مىباشد و آن در صورتى است كه وارث ميت اولاد عمومهء امى و اولاد عمومهء ابوينى يا ابى و اولاد مطلق خئوله و احد الزوجين باشد و كيفيت قسمت چنان است كه گفته شد . و مخفى نماناد كه در ضمن اين مسأله كيفيت و اقسام ارث خود عمومهء امى هم معلوم شد بلكه كيفيت و اقسام ارث عمومهء ابوينى يا ابوينى يا ابى و اولادشان نيز معلوم مىشود .
قاعدهء سوم بدان كه با وجود عمومه و خئولهء ميت و اولادشان تا حدى كه صدق اسم نسب و رحميت بنمايد عرفاً و لو يك نفر باشند عمومه و خئولهء ابوين ميت و اولادشان وارث نخواهند بود بلى اگر ابداً عمومه و خئولهء خود ميت و اولادشان نباشد عمومه و خئوله ابوين ميت ارث مىبرند و اگر آنها هم نباشند اولادشان ارث مىبرند به تقديم الاقرب فالاقرب و با نبودن عمومه و خئولهء ابوين ميت و اولادشان عمومه و خئوله جد و جدهء ميت و اولادشان ارث مىبرند ايضاً به تقديم الاقرب فالاقرب .
و توضيح اين قاعده به مثال آن است كه هر گاه وارث فعلى ميت منحصر باشد از طبقهء سوم به شانزده نفر عمومه و خئولهء ابوين ميت به اين طريق كه وارث عمو و عمه و خالو و خاله ابوينى يا ابى پدر ميت هست و عمو و عمه و خالو و خالهء امى پدر ميت و عمو و عمه و خالو و خاله ابوينى مادر ميت و عمو و عمه و خالو و خالهء امى مادر ميت و زوجه‌اى . و تركهء ميت هم هفتاد و دو تومان است پس ربع آن كه هيجده تومان باشد حق زوجه است الباقى پنجاه و چهار تومان و ثلث تركه كه بيست و چهار

116