باشد خواه كم باشد و خواه بسيار و فقاعى كه از مويز و جو مىگيرند حكم شراب دارد به اجماع مجتهدين و اما هر چيزى كه از او بوى شراب آيد چون رب سيب و رب به واترج و آنچه بدينها ماند حلال است و در حكم شراب است شيره انگورى كه بجوشد و كمتر از دو حصه آن ناقص شود اما اگر دو حصه آن ناقص شود و اگر چه به غير آتش باشد حلال است و اگر شيره مويز را آفتاب بجوشاند آيا حلال است يا نه ميانه مجتهدين خلاف است اصح آنست كه حلال است [1] زيرا كه آفتاب زياده از دو حصه ان ناقص كرده و همچنين كشمش و مويزى كه در طعام كنند حلال است [2] بر قول اصح و اگر شراب سركه شود حلال مىشود خواه به علاج باشد چون نمك انداختن و خواه بى علاج و خواه آن چيزى كه به سبب آن شراب سركه مىشود در آن مستهلك شود و خواه نشود اما اگر چيزى نجس در شراب اندازد يا كافرى دست به آن رساند آنگاه سركه شود پاك نمىشود و اگر آن مقدار سركه در شراب ريزند كه آن را مستهلك گرداند يا آنقدر شراب باشد كه سركه را مستهلك سازد حلال نمىشود و بعضى از مجتهدين گفته اند كه هر گاه اندك شرابى در سركه ريزند استعمال آن جايز نيست تا آنكه آن شراب سركه شود دوم خونى كه از ذبح كردن حيوان آيد حرامست خواه خون جهنده داشته باشد و خواه نداشته باشد چون خون كبك و غير آن و در حلال بودن خون دل ميانه مجتهدين خلاف است سيم بول از هر حيوانى كه باشد حرامست خواه گوشت او را خورند و خواه نخورند و خواه از اعيان نجسه باشد چون سگ و خوك و خواه از غير آن چون شير و پلنگ سواى بول شتر جهت شفا و بعضى از مجتهدين بول حيوانى كه گوشت آن را خورند جايز مىدانند و همچنين حرامست هر حيوانى و غير آن از اعيان نجسه و همچنين منى و فضلات ايشان از حيوان مأكول اللحم و غير آن چون آب دهن و بينى و عرق ايشان چه خوردن اينها همه حرام است چهارم شير هر حيوانى كه گوشت آن را نخورند و در حلال بودن شيرى كه در پستان حيوان مرده باشد مجتهدين را خلاف است پنجم هر چيز روانى كه نجاست عارض او شود خوردن آن حرامست چون آب نجس ششم طعام غيرى را بى اذن او خوردن مگر جماعتى كه در آيه كريمه قرآنيه استثنا شده اند كه ايشان بى اذن صاحب آن مىتوانند خورد و اگر ايشان نيز دانند كه صاحبش به آن راضى نيست بر ايشان نيز حرامست [3] هفتم اعيان نجسه چون نجاست آدمى و چيزهاى پاك كه نجس شده باشد به ملاقات نجاست پس اگر آن چيزها

[1] البته اجتناب نمايند صدر دام ظله
[2] اگر نجوشد يا علم به جوش آمدن او نباشد صدر الدين دام ظله
[3] بلكه با عدم احراز رضايت احوط ترك است صدر دام ظله

335