بدين ترتيب فقه را حياتى تازه بخشيده است . او كتاب « اللمعات النيرة فى شرح تكملة التبصرة » را تأليف نموده كه در سراسر آن احكام شريعت را با بهترين و زيباترين دسته بندى و تنظيم مطرح ساخته است ، ولى مع الاسف اجل او را مهلت نداده تا كتاب فقهى خود را به پايان برساند و تنها تا مسأله « مكان مصلى » تحرير كرده است .
ديگر از كتابهايش ، حاشيه اى بر دو بخش بيع و خيارات كتاب مكاسب شيخ انصارى كه در آن امهات مسائل فقهى را با بيانى كوتاه و دقت نظرى ژرف ارائه داده است .
زندگى اين شيخ بزرگوار نقطهء عطف مهمى در تحول بحثهاى فقهى و اصولى به اين شيوه شمرده مىشود ، و در كنار همه اينها آرا و نظرات تازه اى را نيز مطرح كرده است كه تا كنون در فقه و اصول مورد نظر فقهاست ، و در طول سالها هر گز از اهميت آن كاسته نشده است - اين شيخ ارجمند در مجلس درس از قدرت بخصوصى برخوردار بود و با مهارت فراوان اصول فقه را در فرعها و شاخه‌هاى مختلفش پياده مىكرد و قواعد كلى را بر مصاديق تطبيق مىكرد . او در كرسى تدريس هم چون شير نستوهى جولان مىداد و با تلاش خستگىناپذير خود بيش از يك هزار مجتهد را در فقه و اصول تربيت كرد .
در ميان علماى دورهء تلخيص مىتوان از آية الله العظمى سيد محمد كاظم يزدى قدس سره ( م 1337 ه ) نام برد ، كه با بيانى رسا و گفتارى دل نشين به تنقيح و تحقيق در مبانى فقهى دست يازيده ، و كتابى در شرح مكاسب تأليف كرد ، و آراى دقيق و نظرات موشكافانه خود را در قالب عباراتى كوتاه بيان داشته است ، كه فقها هنوز به آراى او با ديدهء تحسين مىنگرند .
ديگر آية الله العظمى آقا ضياء الدين عراقى ( م 1361 ه ) است كه به سهم خود مبانى فقهى را با همين شيوه تحقيق و تلخيص كرده و در اين ميدان بسيار موفق بوده است . او كتاب « شرح تبصرة المتعلمين » را تأليف كرد ، و هم چون مرحوم آخوند و محقق يزدى تحقيقات و استدلالات عميق خود را در عباراتى فشرده بيان نمود .
از جمله علماى اين دوره آية الله العظمى شيخ محمد حسين اصفهانى ( 1296 - 1361 ه ) است كه مبانى فقه را بر اساسى محكم و استوار استحكام بخشيد و با جملاتى كوتاه تحقيقات ژرف و گسترده خود را بيان داشت . او از جمله كتابهاى « اجاره » و « حاشيه بر مكاسب » را كه مشتمل بر تحقيق و دقت نظر و قدرت استقلال و تلخيص است ، به رشته تحرير در آورد ، و از زياد گويى و اختصار بيش از اندازه دورى جست .

61