إسم الكتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 505)

اعظم انصارى ( ره ) هر گز به عنوان متنى كلاسيك ، براى تدريس در حوزه‌هاى دينى تدوين نشده است .
كفاية الاصول ، همان بحث خارج اصولى است كه مرحوم آخوند در زمان تدريس خارج اصول ، طرح نموده است و شاهد آن عبارتهاى « ان قلت ، قلت » و پرسش و پاسخهايى است كه در آن به چشم مىآيد . و آن بحثها با فراز و نشيبهايى كه دارد ، جمعآورى و خلاصه شده و با همه ابهامهاى آن به چاپ رسيده است ! رسائل و مكاسب نيز مجموعه يادداشتهاى شيخ بزرگوار انصارى ( ره ) است كه به منظور پيشنويس تدريس بحث خارج فقه و اصول ، تحرير مىداشته است . و معروف است كه وقتى به شيخ انصارى ( ره ) گفته شد كه بحثهاى اصولى شما تحت عنوان « رسائل » چاپ شد ، ايشان در پاسخ گفته است : « از اين چيزها زياد چاپ مىشود » .
و اما كتاب جواهر الكلام - كه يكى از كتابهاى مهم علمى و اجتهادى است - نيز يادداشتهاى مرحوم صاحب جواهر است كه نظريات خود را بدين عنوان در آن درج كرده است . و ايشان اين كتاب را به عنوان كتابى كه مورد رجوع ديگران قرار گيرد ، تأليف نكرده است . بدين جهت اسلوب تأليف و شيوه مرزبندى مطالب در آن مشهود نيست ، و مطالب به طور يكسره و بدون فصل بندى و تفريعات لازم آمده است .
خود صاحب جواهر نيز بارها به اين نكته اشاره فرموده است . چنانكه مرحوم آية الله مظفر ( صاحب كتاب اصول الفقه ) در مقدمه اى كه بر كتاب جواهر الكلام ( چاپ اخير ص 16 ) نوشته است ، مىگويد :
مرحوم صاحب جواهر علت نوشتن جواهر الكلام را براى آية الله شيخ محمد حسن آل يس ( كه يكى از شاگردان صاحب جواهر مىباشد ) چنين باز گفته است : « فرزندم ! به خدا سوگند من كتاب جواهر را به عنوان كتابى كه مردم به آن مراجعه كنند ننوشتم ، بلكه آن را براى خودم به عنوان يادداشت نوشتم ، زيرا اوقاتى كه به عذارات ( منطقه اى در چند فرسخى نجف ) مىرفتم مورد پرسش مسائل شرعى قرار مىگرفتم و بر اثر مشكلات نمىتوانستم كتابهاى لازم را همراه خود ببرم ، ناچار تصميم گرفتم كتابى كه به هنگام نياز ، مرجع من باشد بنويسم . و من اگر قصد داشتم در فقه كتابى تصنيف كنم ، به سبك

458