نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 369
* ( إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا مِنَ الْبَيِّناتِ ) * إلى آخر ؛ يعنى آنهايى كه از ما انزل الله آگاهى دارند نبايد آنها را از مردم كتمان كنند و اگر كتمان كنند با لعن خدا و لعن كنندگان رويارو هستند و فرق نمىكند كه كتمان كننده زن باشد يا مرد . 2 - حديث معروف : « و اما من كان من الفقهاء صائنا لنفسه ، حافظا لدينه ، مخالفا لهواه ، مطيعا لأمر مولاه فللعوام ان يقلدوه » . در اين حديث كه مضمون آن مطابق با ادلهء معتبر فقهى است گفته شده : هر كس از فقها ، كه اين عنوان شامل زن و مرد مىشود . در اين حديث براى مراجعه ، ميزان را فقاهت و اجتهاد قرار داده است با ويژگيهاى ديگرى كه در آن بيان شد ، نه مرد يا زن بودن تنها را ، بلكه هر كس كه فقيه است . 3 - همان گونه كه امام صادق ( ع ) مردم را براى آگاهى از احكام شرعى و وظايف الهى به مردان ارجاع مىدادند به زنان نيز ارجاع مىدادند . از آن جمله : حميده مصفاة كه به وى زن طلايى مىگفتند . او داراى مرجعيتى عظيم بود و از آن رو بدين لقب ملقب شد كه در فقه و اجتهاد از اهميتى ويژه برخوردار بود . به واقع آن زمان آزادى بيشتر و فكرها بازتر بود . امام صادق ( ع ) به حميده مصفاة مىگفتند زن و مرد در اجتهاد هيچ تفاوتى ندارند ، هر دو در تحقق جامعه نقش دارند و مرد بر زن در جامعه اسلامى هيچ امتيازى ندارد . روايت صحيح ديگرى هست كه مىگويد : سائل از امام صادق ( ع ) مىپرسد : آيا زن مىتواند در حج از مرد نيابت كند با توجه به اين كه در حج احكام زن و مرد متفاوتند . مانند اين كه زن مىتواند لباسهاى معمولى و عادى خود را از لباس احرام قرار دهد و در آنها محرم شود ولى مرد نمىتواند و ديگر حرام بودن پوشيدن صورت براى زن در حال احرام و پوشيدن سر براى مرد در همان حال . يا اين كه زن محرم مىتواند با ماشين سقف دار و يا قرار دادن چترى بر سر به طرف مكه رود ، اما مرد نمىتواند ، يا اين كه حج تمتع زن ، بعضى اوقات مبدل به افراد مىشود ، اما مرد خير . با اين وصف و با اين تفاوتها امام صادق ( ع ) مىفرمايد : زن اگر عالم به احكام باشد مىتواند از مرد در حج نيابت كند . آنگاه مىفرمايد : « رب امرأة افقه من رجل » چه بسا زن از مرد فقيه تر است . در روايت ديگر فرمود : « رب امرأة خير من رجل » چه بسا زنى از مرد برترى دارد . اين حديث متساوى بودن زن را بر مرد بيشتر مىنماياند ، زيرا امتياز را به طرف زن مىدهد . پس بايد در منابع و پايههاى شناخت در كليهء مسايل زنان و مردان بازنگرى كنيم تا بويژه در جامعهء اسلامى از حقوقشان محروم نگردند .
369
نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 369