إسم الكتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 505)

سال يازدهم هجرى دعوت حق را لبيك گفت .
< فهرس الموضوعات > تدوين فقه و شريعت < / فهرس الموضوعات > تدوين فقه و شريعت پيامبر ( ص ) منشيان و كاتبان خود را امر مىفرمود تا آن چه را از طرف خداوند بر او وحى مىشود ، در حضور وى بنويسند ، ايشان نيز چنين مىكردند .
هر آيه از قرآن كريم در موقعيتى مناسب بر حضرت فرود مىآمد ، تا اين كه در عرض بيست و سه سال تمامى كتاب الهى نازل شد ، و آنگاه رسول الله ( ص ) وحى و خليفه خود را به فرمان خداوند در آيه تبليغ نصب فرمود : * ( يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَه ، وَالله يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ، إِنَّ الله لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ ) * - يعنى : اى پيامبر آن چه از خدا بر تو نازل شد به خلق برسان ، كه اگر نرسانى تبليغ رسالت و اداى وظيفه نكرده اى ، و خدا تو را از شر و آزار مردمان محفوظ خواهد داشت ، دل قوى دار كه خدا گروه كافران را به هيچ راه موفقيتى راهنمايى نخواهد كرد . » ( سوره مائده آيهء 67 ) و با نزول آيه * ( « الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ دِيناً » ) * ( سوره مائده ، آيهء 3 ) دين الهى به مرحلهء كمال خود رسيد ، و از آن پس نزول وحى پايان پذيرفت . اين آيه سه ماه پيش از رحلت پيامبر ( ص ) در حجة الوداع نازل شد ، و بعد از آن ديگر آيه اى در مورد احكام الهى فرو نيامد .
< فهرس الموضوعات > وضعيت كلمه فقه و فقيه در مرحله تشريع < / فهرس الموضوعات > وضعيت كلمه فقه و فقيه در مرحله تشريع در اين مرحله به همه تقسيمات احكام شرعى ، اعم از اصولى و فرعى و اخلاقى و غيره واژه « فقه » را اطلاق مىكردند . ولى به كسى كه با احكام شرعى آشنايى داشت « فقيه » نمىگفتند . در اين دوره اگر كسى آياتى از قرآن را حفظ كرده بود ، و معانى آن را مىدانست ، و ناسخ و منسوخ و محكم و متشابه و خاص و عامش را تميز مىداد ، او را « قارى » مىناميدند . و اين نامگذارى از آن جهت بود كه قرائت در برابر عوام يك امتياز مهم به شمار مىآمد ، زيرا بىسوادى رواج فراوانى داشت . ابن خلدون در اين زمينه در مقدمه معروف خود مىگويد : همه اصحاب و ياران رسول خدا اهل نظر و فتوا نبوده‌اند ، بلكه اين امر به حافظان قرآن و كسانى كه به ناسخ و منسوخ محكم و متشابه و . . قرآن آگاهى داشتند اختصاص داشت و بدين جهت آنان را ( قراء ) قاريان مىناميدند .

28