نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 273
بىسابقه اى در ميان رسالههاى عمليه ، نهايت باريك بينى و دقت را اعمال كرد و در طرح هر مسأله رعايت اختصار و از تفصيلات بىفايده اجتناب نموده بود . ويژگيهاى اين رساله موجب شد كه مراجع تقليد كشورهاى ديگر نيز رسالههاى خود را مطابق با توضيح المسائل مذكور تنظيم كنند . بارى ، پس از درگذشت مرحوم بروجردى عده اى از مراجع تقليد فارسى زبان و عرب موارد اختلاف در رساله را تغيير داده و طبق نظر خود اصلاح كردند و به نام خود به چاپ رسانيدند . و اين خود نشانگر اهميت فراوان اين رساله و تأثير شگرفى است كه در حوزههاى علميه نهاده است . علاوه بر اين برخى از علماء و مراجع به حاشيه زدن رسالهء توضيح المسائل پرداختند كه عبارتند از آيات عظام : حكيم ، شاهرودى ، شيخ منصور دزفولى ، ميلانى و مراجع تقليد بزرگوار زمان ما . 11 - آية الله ميرزا على آقا شيرازى ( متوفاى 1355 - ق ) زيرا او هم علاوه بر حاشيه « نجات العباد » ، ميرزا محمد تقى شيرازى ، رساله مستقلى هم به نام وسيلة النجاة نوشت كه در سال 1339 در نجف اشرف چاپ شد و نيز رساله ديگرى به زبان تركى داشت كه به قلم آية الله ميرزا محمد على اردوبادى تنظيم شده بود . 12 - آية الله حاج شيخ كاظم شيرازى ( 1290 - 1367 ق ) - وى علاوه بر حاشيه عروة الوثقى و وسيلة النجاة رساله عمليه مستقلى هم به نام « ذخيرة العباد » داشت و رساله ديگرى در مناسك حج داشتند كه در سال 1354 چاپ شد . 13 - آية الله حاج آقا حسين طباطبايى قمى ( م 1366 ق ) - وى علاوه بر حاشيه عروة الوثقى ، رساله مستقلى به نام « ذخيرة العباد ليوم المعاد » نوشت كه در سال 1366 و رساله طريق النجاة و منتخب المسائل فيما تعم البلوى در سال 1366 چاپ شد و مناسك حج او نيز در سال 1356 به طبع رسيد . 14 - آية الله سيد حسين حمامى 1298 / 1379 - او علاوه بر حاشيه وسيلة النجاة ، رساله مستقلى به نام « هداية المسترشدين و المسائل النجفية » تأليف كرد . 15 - آية الله سيد يونس اردبيلى ( 1293 - 1377 ق ) - زيرا او علاوه بر حاشيه « عروة الوثقى » رساله عمليه مستقل به نام « وجيزة المسائل » داشت . 16 - آية الله شيخ محمد مهدى بيگدلى دزفولى 1288 / 1370 - وى مانند اسلاف
273
نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 273