< فهرس الموضوعات > متصديان بيان فقه < / فهرس الموضوعات > متصديان بيان فقه فقهاى عالى قدر اسلام در اين دوره با تمام تلاش خود در نشر فرهنگ فقهى اسلام و گسترش احكام الهى كوشيدند و با مجاهدات خود از ميراث گرانبهاى سنت نبوى و احاديث امامان پاسدارى نمودند . و اگر تلاش و كوشش فقها نبود و احكام فقهى تبليغ نمىشد و مسلمانان در جريان امر قرار نمىگرفتند ، چه بسا تا كنون اثرى از فقه اسلامى باقى نمىماند ، از اين رو همه فقهاى اين مرحله بخصوص مرحوم شيخ الطائفه ابو جعفر طوسى ( قدس سره ) شايستهء همه گونه تعظيم و تكريم و ستايش و تقديرند .
< فهرس الموضوعات > رساله‌هاى دورهء سوم < / فهرس الموضوعات > رساله‌هاى دورهء سوم در اين دوره نيز مانند دوره‌هاى پيش از رساله‌هاى عمليه به سبك زمان ما نشانى در كار نيست ، بلكه فراگيرى مسائل شرعى از راه كتابهايى بوده است كه يا به صورت علمى تدوين مىشده و يا در ضمن پرسش و پاسخ ( نظير استفتاءات ) گرد مىآمده است .
رسالهء تبصرة المتعلمين مرحوم علامه حلى گر چه به صورت موجزى تدوين يافته و براى عمل مكلفين تنظيم شده ، ليكن دو تفاوت عمده با رساله‌هاى عمليه اين زمان دارد :
أولا : در تبصره تنها به آراء و نظريات خود مرحوم علامه بسنده نشده ، بلكه اقوال ديگران نيز بازگو شده است ، حال آن كه در رساله‌هاى فعلى تنها آراء يك مجتهد بيان مىشود .
ثانيا : در تبصره فقط فروع فقهى ضرورى آمده است ، و در آن اشاره اى به مصاديق قواعد كلى و فروع مورد ابتلا نشده ، در حالى كه رساله‌هاى عمليه زمان ما نوعا مصاديق و فروع را ذكر كرده است .
مرحوم آية الله سيد محمد كاظم طباطبايى يزدى ( م 1337 ه . ق ) و مرحوم آية الله سيد حسن صدر ( 1271 - 1354 ه . ق ) و مرحوم آية الله العظمى سيد محسن حكيم ( 1305 - 1390 ه . ق ) بر آن حاشيه نوشته‌اند . مرحوم علامه تهرانى در الذريعه از كتاب مناسك حج علامه حلى نام مىبرد ولى اين كتاب مناسك نيز به سبك كتابهاى مناسك فعلى نيست ، و در آن بيشتر احكام مسلم و ضرورى بيان شده است .

233